98'deki S-300 krizi neydi ve nasıl sonuçlandı?

Dönemin Kıbrıs cumhurbaşkanı Glafkos Klerides, adadaki askerlerinin sayasını azaltması ve çözüm masasına oturması için ‘Türkiye’ye baskı yapma’ amacıyla Rusya’ya 4×48 adet S-300 füze bataryası sipariş vermiş; karşılığında 250 milyon dolar ödemişti.

Resmi gerekçe olarak ‘Türkiye’nin adaya olası yeni bir askeri operasyonu’ gösteriliyordu.

Klerides’in bu beklenmedik kararı Türkiye’nin hiddetli tepkisine yol açtığı gibi, ABD, Britanya, Fransa, Almanya gibi ülkelerin yanısıra Yunanistan’da da ‘bomba tesiri’ yaratmıştı.

Türkiye, Kıbrıs’a getirilirse S-300 füzelerini imha etmekle tehdit ediyor; ABD ise Klerides’i bu kararından döndürmek için Atina’ya baskı yapıyor, gerek Atina’ya gerekse Kıbrıs’a “Türkiye’nin şakası yok . Blöf yapmıyor… Füzeleri vuracak..” minvalinde gayrı resmi bilgiler sızdırıyordu.

S-300 füzeleri o dönemde hava savunması için en gelişmiş füze sistemi olarak bilinmekteydi.

150 km menzilli sistem, Kıbrıs’a yerleştirilmesi halinde radarları sayesinde Türk kıyılarının içine dek gözetleme, vurma ve havada seyreden 70 jeti ‘kilitleme’ gibi yeteneklere sahipti.

Klerides, o dönemde BM’nin önerdiği her türlü çözüm formülünü reddeden ve iki devletli bir çözüm formülünde ısrar eden Türkiye’ye ‘Çözüm masasına oturun, S-300’leri iptal edeyim’ taktiğini uyguluyor; Türkiye ikna olmazsa da S-300’leri Kıbrıs’ın Troodos dağlarına konuşlandırmakta  kararlı olduğunu söylüyordu.

Klerides’in bu kararlılığı ciddi boyut kazandığında ABD, -1996’da Türkiye ile Yunanistan’ı savaşın eşiği