O’Flaherty, Türkiye ziyaretinde Ankara ve İstanbul’da üst düzey görüşmeler gerçekleştirdi. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Dışişleri Bakan Yardımcısı Mehmet Kemal Bozay, Adalet Bakan Yardımcısı Niyazi Acar, İçişleri Bakan Yardımcısı Münir Karaloğlu ve Anayasa Mahkemesi Başkanı Kadir Özkaya ile bir araya geldi. TİHEK, Türkiye Barolar Birliği ve İstanbul Barosu yöneticileriyle de görüştü; sivil toplum ve gençlik örgütleriyle de bir araya geldi.

Komiser, ‘Terörsüz Türkiye Girişimi’ni uzun süredir devam eden insan hakları sorunlarını çözmek için önemli bir fırsat olarak niteledi. Terörle mücadele yasalarının AİHM içtihatları ve Venedik Komisyonu görüşleriyle uyumlu hale getirilmesi çağrısı yaptı.

Barışçıl gösterilere sık sık “kamu düzeni” veya “genel ahlak” gerekçesiyle yasak getirildiğini, aşırı güç kullanıldığını belirtti. İfade özgürlüğü konusunda Cumhurbaşkanına hakaret, Türklüğü aşağılama, yalan bilgi yayma ve Terörle Mücadele Kanunu gibi maddelerin geniş yorumlandığını, gazeteci, insan hakları savunucusu, muhalif siyasetçi ve öğrenciler üzerinde “caydırıcı etki” yarattığını ifade etti.


Komiser, barolar ve avukatların baskı altında olduğunu kaydetti. İstanbul Barosu başkanı ve yönetim kurulu hakkında devam eden davaları “endişe verici” buldu.

AİHM kararlarının uygulanma oranının yüksek olsa da, yapısal sorunlara ilişkin önde gelen Osman Kavala, Selahattin Demirtaş no.2, Yüksekdağ Şenoğlu ve diğerleri gibi kararların hala bekletildiğini vurguladı. Anayasa Mahkemesi’nin Can Atalay ve Tayfun Kahraman kararlarının alt mahkemelerce uygulanmamasını “hukuk devleti ve hukuki kesinlik ilkesine zarar” diye niteledi.

İnsan hakları hukukçularından Komiser’e tepki

Öte yandan, İnsan Hakları Komiseri O’Flaherty’nin açıklamasında, AİHM’in Yalçınkaya ve Demirhan kararından hiç söz etmemesi tepki çekti.

İnsan hakları hukukçusu Avukat Hakan Kaplankaya, Arrested Lawyers Initiative ve insan hakları hukukçusu Dr. Ufuk Yeşil, O’Flaherty’ye AİHM’in verdiği Yalçınkaya ve Demirhan kararlarını hatırlattı.

Hakan Kaplankaya, Yalçınkaya ve Demirhan kararları kapsamında verilmiş 240 kesinleşmiş madde 7 ihlali (kanunsuz suç ve ceza olmaz) ve 9 bin 561’den fazla tebliğ edilmiş potansiyel madde 7 ihlali olduğunu hatırlatarak Komiser’in bu konunun önemine ilişkin tam olarak bilgi edinmesini istedi.

Arrested Lawyers Initiative Komiser’in Yalçınkaya kararından bahsetmemesini “çok üzücü” ifadeleriyle değerlendirdi.

İnan hakları hukukçusu Dr. Ufuk Yeşil de O’Flaherty’nin Yalçınkaya kararına yer vermemesini eleştirerek şu ifadeleri kullandı: “BM Komitelerinin 9 yıldır kendilerine karşı “insanlığa karşı suç işlendiğini” belirttiği bu kitleyi görmeniz için, bu insanların daha ne yapması gerekmektedir? Kararlarının uygulanmaması nedeniyle endişe duyduğunuzu belirttiğiniz Anayasa Mahkemesi’nin asıl rolünün farkında mısınız? Bu mahkeme, AİHM’in 66 yıllık tarihinde toplamda sadece 67 kez verdiği 7. madde ihlalinin, sadece Türkiye özelinde on binlerce kişi için verilmesine sebep olmuştur. Sizce Anayasa Mahkemesi ile ilgili tek sorun, kararlarının uygulanmaması mıdır? Aynı mahkemenin, iki yıldır AİHM’in Yalçınkaya kararını uygulamaması ve ByLock isnatlı dosyalarda tek bir karar dahi vermemesi çok daha büyük bir endişe kaynağı değil midir?”