Avrupa hukuk sisteminden nasıl çıkacak?

Cumhurbaşkanı Erdoğan, idam cezasıyla ilgili 2 gün önce yaptığı değerlendirmesinde “Bununla ilgili kararı Batı veremez, bu kararı biz veririz. Dolayısıyla George şöyle demiş, Hans böyle demiş, onlar bizi ilgilendirmiyor. Allah ne demiş? Bizi o ilgilendiriyor” dedi.

Öncelikle ben baştan oyumu söyleyeyim; beni Hans ve George’un ne dediği çok ilgilendiriyor ama idam cezasıyla ilgili olarak değil genel olarak insan haklarıyla ilgili olarak. Yoksa idam cezasıyla ilgili pozisyonum çok daha net: Hans ve George asın dese de ben karşıyım. İdam cezası, hiçbir koşulda kabul edilemez, edilmemelidir.

Hans ve George meselesini ise idam cezasına sıkıştırarak tartışmak kadar büyük bir hata olamaz. Konuyu daha genişleterek sormak zorundayız: İnsan haklarımızın korunmasına Hans’a ve George’a soralım mı sormayalım mı? İfade özgürlüğünü, basın özgürlüğünü, örgütlenme özgürlüğünü, mülkiyet hakkını Hans ve George’a soracak mıyız sormayacak mıyız?

Sorunun doğru şeklinin idamı değil insan haklarını Hans ve George’a sorma olduğunu teknik olarak açıklayayım. Tabii aşağıda görüleceği gibi aslında Hans ve George’un sokakta dolaşan iki yabancı değil aslında tepesinde AİHM’in bulunduğu bir insan hakları mekanizması olduğunu akılda tutarak.

Günlerdir idam cezası ile ilgili olarak AB’nin ne diyeceği konuşuluyor. Bir sürü hak ihlaline kırmızı çizgi demeyen AB’nin buna kırmızı çizgi demesinden bahsediliyor. AB’nin son dönemdeki kaypak siyasetinin çizgi falan bırakmadığını düşündüğüm için bu açıklamaları ne kadar ciddiye almalıyız bilemiyorum. Ama teknik olarak bildiğim bir şey var: Türkiye idam cezasını geri getirirse Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi sisteminde kalamaz ve dolayısıy