Profesör Hossein Askari: Batılı ülkeler İslam ülkelerinden daha çok İslam'ı yansıtıyor

⏱ Okuma Süresi 3 dk•Yayınlanma Çarşamba, Haziran 11 2025

Profesör Hossein Askari, önde gelen bir ekonomist ve akademisyen olarak kariyerini İslamî değerler ile yönetişim arasındaki ilişkiyi incelemeye adamış bir isim. İran'da doğan Askari, küçük yaşta eğitim için İngiltere'ye taşındı ve daha sonra Massachusetts Institute of Technology'den (MIT) mühendislik, işletme ve ekonomi alanlarında dereceler aldı. Yıllar içinde Suudi Arabistan Maliye Bakanlığı'na danışmanlık yaptı, uluslararası kalkınma planlamalarına katkıda bulundu ve George Washington University dahil olmak üzere önde gelen üniversitelerde ders verdi.

Profesör Hossein Askari: Batılı ülkeler İslam ülkelerinden daha çok İslam'ı yansıtıyor

Abdülhamit Bilici, Turkish Minute

Abdülhamit Bilici’nin Turkish Minute için yaptığı röportajda, Profesör Askari, en çok bilinen çalışması olan İslamicity Endeksi'ni anlatıyor. Bu öncü araç, ülkelerin İslam ılkelerine ne derece yaklaştığını ibadet ritüelleriyle değil, yönetişim, adalet, ekonomik eşitlik ve insan onuru gibi alanlarda değerlendirmek üzere geliştirildi.

Endeks dört ana kategoriye dayanıyor:
ekonomik fırsatları, yoksulluğun azaltılmasını ve adil vergilendirmeyi ölçen Ekonomik İslamilik;
hukukun üstünlüğü, hesap verebilirlik ve yolsuzlukla mücadele çabalarını değerlendiren Hukuki ve Yönetişime Dayalı İslamilik ;
özgürlük, eşitlik ve bireysel hakların korunmasını kapsayan İnsan ve Siyasal Haklar;

ve ülkenin küresel adalet ve barışa olan taahhüdünü inceleyen Uluslararası İlişkiler.

Dikkat çekici bir biçimde, bu kriterlere göre en yüksek puanları alan ülkeler Danimarka, İrlanda, Hollanda ve İsveç gibi çoğunluğu Müslüman olmayan, ancak adalet, iyi yönetişim ve kapsayıcı sosyal politikalarda başarılı olan uluslar. Buna karşılık, çoğu Müslüman çoğunluklu ülke çok daha kötü performans gösteriyor; bu da İslam öğretileriyle Müslüman dünyasındaki yönetim uygulamaları arasında keskin bir kopukluğu ortaya koyuyor.

Askari'nin çalışması, hem Müslüman toplumlara hem de Batılı gözlemcilere, İslam ve kamusal hayattaki temel değerleri hakkındaki yerleşik kabulleri yeniden gözden geçirme daveti sunuyor.

Profesör Hossein Askari, çalışmalarınız, kitaplarınız ve özellikle sizin geliştirdiğiniz İslamicity Endeksi'nden oldukça etkilendim. Ancak oraya gelmeden önce, biraz da kendinizden bahseder misiniz?

İran'da doğdum ama dokuz yaşımdayken İngiltere'ye gittim çünkü