Bu topraklara sadece Suriyeliler sığınmadı

Anadolu toprakları kanlı olayların tesir ettiği bir coğrafya. Uzak ya da yakın ülkelerde yaşanan kavga ya da savaşlar pek çok insanı buranın huzur ve güvenli ortamına göç ettirdi. Şimdi Suriyelilerin misafir olduğu Türkiye'den kimler gelmiş, kimler geçmiş?

Suriye'den kaçan mülteciler soluğu Türkiye'de alıyor. Bu durumun bugüne ait olmadığını, bir diplomat olan Ender Arat'ın “Türklere Güvendiler, Tarih Boyunca Türk Topraklarına Sığınanlar” isimli kitabında net şekilde görüyoruz. Budapeşte'de ifa ettiği büyükelçiliği sırasında bir anıt üzerindeki detayın peşine düşen Arat, arşivler ışığında Türklere sığınan meşhur isimleri bulup kitabında toplamış. Kitapta, Türkiye'de müzeleri dahi bulunan kimi yabancı devlet adamı, siyasi, mütefekkir, ilim erbabı, hanedan mensubu, sanatçı ve sair tanınmış kimselerin kısa tarihçesi bir araya getirilmiş. Kitaba alınan isimler arasında Müslüman olup Türkler adına çalışanlar da bulunuyor. Muhtelif resim ve fotoğrafları ihtiva eden kitaptan öne çıkan isimlerden bazıları şöyle...

1905 senesinde atıldığı siyaset sahnesinde, henüz Sovyet Rusya tesis edilmemişken Bağımsız Azerbaycan fikrini savunanların başında gelmişti. Tazyikata uğrayınca ilk gideceği yer Sultan II. Abdühamid Han'ın idaresindeki Osmanlı İmparatorluğu oldu. Sonra hakkında af çıkınca Çarlık Rusyası'na geri döndü. 1917'de kurulan ve iki sene yaşayabilen Cumhuriyet rejimi Kızıl Ordu'nun hışmına uğrayınca Almanya'ya gitti. II. Dünya Harbi'nde tekrar Türkiye'ye geldi. 1955'te Ankara'da vefat etti.

Şarl, birçok defa askerî seferlere çıkmış ve muzaffer bir komutan olmuştu. Ancak 1707 senesindeki Rusya saldırısı onu tahtından edecekti.