Çağlara evrensel mesaj: Veda Hutbesi

Veda Hutbesi, sadece yirmi üç yıllık risaletin bir özeti değil, aynı zamanda geleceğe bırakılan evrensel bir mesajdır. O gün, yüzbinlerce insanın şahsında, kıyamete kadar gelecek tüm nesillere dinin nihai hedef ve gayesini beyan etmek maksadıyla irad edilmiştir.

Cuma hutbeleri, bu son hutbenin taşıdığı ışığı ne ölçüde yansıtıyorsa, ancak o ölçüde gerçek bir hutbe olma niteliği taşır. Aksi hâlde, hutbeler sadece ideolojik ve sloganik söylemlerin ötesine geçemeyen metinler hâline gelir.

Bu bağlamda, Bediüzzaman’ın "Hutbe-i Şamiye"si bana, adeta Veda Hutbesi’nin bir izdüşümü hissini verir. Elbette ki bu hissi pekiştiren, ondan sonraki Muhterem Zat minberden yükselen o derin ve samimi sesi olmuştur. Ahlaki mülahazaların, içtimai meselelerin ve sosyal adaletin işlendiği hutbeler; gerçek manada örnek alınması gereken hutbelerdir.

Keşke biraz durup da, gerçekten Yüce Peygamber'i dinleyebilsek...

İşte çağları aşan o hutbeden çıkarılabilecek evrensel ilkeler:

1. İnsan Haklarına Saygı

Peygamber Efendimiz, Veda Hutbesi’nde herkesin canının, malının ve namusunun dokunulmaz olduğunu ilan etmiştir. Bu, İslam’ın temel insan haklarına verdiği değeri gösterir. Hiç kimse bir başkasının hakkına keyfi şekilde el uzatamaz. Bu ilke, günümüzde evrensel insan haklarının temelidir.

2. Eşitlik İlkesi  

"Arabın Aceme, Acemin Araba; beyazın siyaha, siyahın beyaza üstünlüğü yoktur." ifadesiyle ırk, renk ve soy üstünlüğü kesin bir şekilde reddedilmiştir. Üstünlük yalnızca takva iledir. Bu, İslam’ın sınıfsal ayrımları ve ırkçılığı dışladığını gösterir. Böyle bir düzen ve sistem ancak hak ve hukuk çizgisinde adil bir yönetimle mümkün olur.

3. Adalet ve Hakkaniyet  

Veda Hutbesi’nde faiz yasaklanmış, kan davaları kaldırılmıştır. Bu, adaletin kişisel çıkarların, intikam duygularının veya haksız geleneklerin önüne geçmesi gerektiğini vurgular. Hak ve hukukun üstünlüğü, İslam ahlakının temelidir. Burada haksız kazanca da dikk