Elektrik fatularında büyük zamlar yolda

Küresel piyasada kömür fiyatları dolar bazında artışa geçti. Türkiye’deki yüksek kur da çarpan etkisi yapınca ithal kömürle elektrik üreten santrallerin maliyetleri katlandı. Elektriğin santralden çıkış fiyatı 2019’da 266 kuruş seviyesindeyken bu ay 622 kuruşa ulaştı. Rakam dün ise 818 kuruşa kadar fırladı. İthal kömürdeki artış nedeniyle alımı durduran santraller ise ya üretimi kıstı ya da piyasadan çekildi. Üretim ihtiyacı karşılayamaz hale geldi.

Dikkat çeken tablo, elektrik üretiminin yüzde 20’sini kömürden karşılayan Türkiye’de yeni krizi tetikledi. Dolarda her gün yeni rekor da sorunun büyüyeceğini gösterdi. Gelinen noktada sistem çıkmaza girerken faturalara yüksek zam seçeneği denkleme dahil oldu. Belirli bölgelerde yaşanmaya başlanan saatlik elektrik kesintilerinin ardında üretimdeki kaybın olduğu savunuldu. Bu şekilde tüketimin kısılarak azalan üretime geçici çözüm arandığı dile getirildi.

2019’da santralden 266 kuruşa çıkan elektrik kayıp kaçak, iletim gibi kalemlerin eklenmesiyle evlere 600 kuruştan satılıyordu. Santral fiyatı bu ay 622 kuruşa çıktı. Dün ise üreticideki fiyat 818 kuruşa kadar yükseldi. Bu seviyeyle vatandaşın faturası iki yıl öncesine göre en az iki kat fazla gelecek.

Kömür fiyatlarında sert artış devam ediyor. Türkiye’de ise ithal ağırlıklı olan kömür sanayisini bir de kur vurdu. İthal kömürden üretim yapan elektrik santrallerinin de maliyetleri yüzde 100’ün üzerinde arttı. Geçen yıl 70 dolara alınan kömür bu yıl 200 dolara çıktı. Kur artışından dolayı gerçekleşen maliyetler karşısında ithal kömürden elektrik üretimi yapan santraller şalteri indirdi. Hem kur hem de ithalat faturası artınca santraller kapanmaya başladı.

Pandemiyle birlikte baş gösteren enerji krizi Türkiye’yi de kur baskısıyla birlikte markaj altına aldı. Özellikle kara elmas olarak bilinen kömür fiyatlarının artması hem vatandaşı h