Fasık, mücrim, zalim topluluklar

Kur’an pek çok ayette sıklıkla bazı kavim ve topluluklardan bahseder ve onlar hakkında    birtakım nitelemelerde bulunur. Bu nitelemelerde hem olumlu hem de olumsuz bir kısım fiiller, davranışlar nazara verilir. Genel olarak Kur’an’da güzel ve olumlu nitelemelerle anlatılan topluluklar -kendilerini değiştirmedikleri sürece- Allah’ın sevdiği, övdüğü, örnek olarak gösterdiği, kötü vasıflarla andığı topluluklar ise hoşnut olmadığı sevmediği topluluklardır.

Bu yazıda sadece olumsuz nitelendirmeler üzerinde durmayı hedefliyoruz. Onun için sadece bu konuya odaklanacak olursak, bunlardan bazılarının Kur’an da yalnızca bir veya iki defa zikredildiği bazılarının ise daha fazla tekrar edildiği görülmektedir. Mesela “Kavmün Hasımun” haksızlık ve batıl konularda amansızca tartışan, cedel yapan (Zuhruf ,43/58) “Kavmün Tağun” haddini sınırlarını aşan azgın ve isyankâr (Zariyat51/53) ’Kavmün müsrifün, Günahlara dalan nefsini ve hayatını boşa harcayan (Araf, 81)kavimler gibi tavsifler bir ya da birkaç kez geçmektedir. Fakat ana nitelemeler diyebileceğimiz ‘Kavmün Fasıkün, Kavmün zalimün, Kavmün Mücrimün’ gibi vasıflandırmaların daha sıklıkla kullanıldığına şahit olunmaktadır.

Bilindiği kadarıyla bir kişi, fert olarak, fasık, mücrim, zalim olabilir. Fakat Kur’an bu ayetlerde bir kişiden değil bir kavimden, bir topluluktan, bir toplumdan, onların fasık, zalim ve mücrim olduklarından bahsetmektedir. Bu aslında oldukça dikkat çekici bir durumdur/olmalıdır. Bilhassa Kur’an’ın bir kavmi, bir toplumu, bir grup veya zümreyi bu kötü nitelemelerle zikretmesi, Müslüman toplumları yöneten idareciler ve yönetilen Müslüman topluluklar açısından, üzerinde durulması /düşünülmesi gereken önemli bir konudur.

Fasık, zalim, mücr