[FLAŞ] Büyüme çakıldı, kişi başına gelir 935 dolar azaldı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2018 yılı son üç aylık dönemi ve yılın tamamına dair büyüme rakamlarını açıkladı.

Buna göre Türkiye'de milli gelir (Gayri safi yurtiçi hasıla/GSYH) yılın son çeyreğinde yüzde 3 daraldı. 2018 yılı Yıllık büyüme ise yüzde 2,6 olarak gerçekleşti.

2018 yılı ağustos ayında patlak veren kur şoku Türkiye'yi krize sürükledi. Yılın son çeyreğine ait veriler bütün sektörlerin adeta çakıldığını gösteriyor.

Sanayi yüzde 6,4 ve inşaat sektörü yüzde 8,7 daraldı. Tüketim ve yatırım harcamaları da sert düştü.

FERT BAŞINA GELİR 9 BİN 362 DOLARA GERİLEDİ

2018 yılında kişi başına GSYH cari fiyatlarla 45 bin 463 TL, ABD Doları cinsinden 9 bin 632 dolar olarak hesaplandı. 2017 yılında kişi başına gelirin 10 bin 597 dolar olduğu dikkate alındığında yılın tamamında TL olarak yüzde 2,6 büyümeye karşılık kişi başına gelir 935 dolar azaldı. Böylece Türkiye fert başına gelirin 9 bin 770 dolar olduğu 2008 yılının gerisine düştü. Bir başka ifade ile aradan geçen 10 yılda bir arpa boyu yol alınamadı.

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış verilere göre GSYH 2018'in 3'üncü çeyreğinde yüzde 1,6 daralmıştı. Buna göre son çeyrekte gelen yüzde 3,2'lik küçülme Türkiye'nin teknik olarak resesyona (ekonomik durgunluk/kriz) girdiğini tescil etti.

EKONOMİ SON ÇEYREKTE ÇAKILDI

Gayrisafi Yurt İçi Hasıla dördüncü çeyrek ilk tahmini; zincirlenmiş hacim endeksi olarak (2009=100), 2018 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 3 azaldı.

Üretim yöntemiyle Gayrisafi Yurt İçi Hasıla tahmini, 2018 yılının dördüncü çeyreğinde cari fiyatlarla yüzde 13,4 artarak 1 trilyon 10 milyar 114 milyon TL oldu.

Türkiye ekonomisi 2018 yılının 3'üncü çeyreğinde yüzde 1,6 daralmıştı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış büyüme son çeyrekte de yüzde 3,2 azaldı. Buna göre Türkiye resmen krize girmiş oldu.

YILLIK BÜYÜMEYİ TURİZM KURTARDI

Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH, 2018 yılında bir önceki yıla göre yüzde 19,1 artarak 3 trilyon 700 milyar 989 milyon TL oldu.

Gayrisafi Yurt İçi Hasılayı oluşturan faaliyetler incelendiğinde; 2018 yılında tarım yüzde 1,3, sanayi 1,1 arttı. İnşaat sektörü ise yüzde 1,9 azaldı.

Ticaret, ulaştırma, konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetlerinin toplamından oluşan hizmetler sektörünün katma değeri yüzde 5,6 arttı.

BÜYÜMENİN LOKOMOTİFİYDİ: İNŞAAT YÜZDE 8,7 DARALDI

2018 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre tarım sektörü toplam katma yüzde 0,5, sanayi yüzde 6,4 ve inşaat sektörü yüzde 8,7 azaldı.

Ticaret, ulaştırma, konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetlerinin toplamından oluşan hizmetler sektörünün katma değeri yüzde 0,3 azaldı.

Takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, 2018 yılı dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 3,2 azaldı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe göre yüzde 2,4 azaldı.

TÜKETİM YILLIK SADECE YÜZDE 1,1 ARTTI

Hanehalkı nihai tüketim harcamaları 2018 yılında sadece yüzde 1,1 arttı

Yerleşik hane halklarının ve hane halkına hizmet eden kar amacı olmayan kuruluşların (HHKOK) toplam nihai tüketim harcamaları, 2018 yılında bir önceki yıla göre yüzde 1,1 arttı.

Hane halkı tüketim harcamalarının GSYH içindeki payı yüzde 57,6 oldu.

2018 yılında devletin nihai tüketim harcamalarının GSYH içindeki payı yüzde 14,4 olurken, sabit sermaye oluşumunun payı yüzde 29,7 oldu.

Bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre, devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 3,6 arttı, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 1,7 azalış gösterdi.

TÜKETİM HARCAMASI SON ÇEYREKTE YÜZDE 8,9 AZALDI

Hane halkı nihai tüketim harcamaları 2018 yılı dördüncü çeyreğinde 8,9 azaldı

Yerleşik hane halklarının ve hane halkına hizmet eden kâr amacı olmayan kuruluşların (HHKOK) toplam nihai tüketim harcamaları, 2018 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 8,9 azaldı. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 0,5 artarken, gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 12,9 azaldı.

2018 yılında mal ve hizmet ihracatı yüzde 7,5 arttı, ithalatı ise yüzde 7,9 azaldı. Mal ve hizmet ihracatı, 2018 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirleme hacim endeksi olarak yüzde 10,6 artarken, ithalatı ise yüzde 24,4 azaldı.

İŞGÜCÜ ÖDEMELERİ YÜZDE 18,6 ARTTI

İşgücü ödemeleri 2018 yılında yüzde 18,6 artarken, net işletme artığı/karma gelir yüzde 18,7 arttı. Aynı kalem

yılın dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 16,5, net işletme artığı/karma gelir yüzde 10,6 arttı.

İşgücü ödemelerinin gayrisafi katma değer içerisindeki payı yüzde 31,2 oldu

İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla gayrisafi katma değer içerisindeki payı geçen yılın aynı çeyreğinde yüzde 31,1 iken bu oran 2018 yılının dördüncü çeyreğinde yüzde 31,2 oldu.

Net işletme artığı/karma gelirin payı ise yüzde 53,9'dan yüzde 51,3'e düştü.