Video: Arşiv

Elektrikteki kayıp kaçaklar, TRT'nin zararı, trafik sigortasında şirketlerin zararı gibi birçok zararı halkın sırtına yükleyen hükümet, BOTAŞ'ın borcunu da halka ödetiyor. Hükümet, dünyada petrol fiyatlarındaki düşüşten kaynaklanan yüzde 20 doğalgaz indirimini BOTAŞ'ın borcunu gerekçe göstererek 2 yıldır hayata geçirmiyor. Temmuz ayına kadar yapılması beklenen doğalgaz indirimi ise BOTAŞ'ın borçlarının bitmemesi nedeniyle ötelendi. 

Dünyada petrol fiyatları, son iki yılda üçte iki oranında ucuzladı. 147 dolara kadar çıkan petrol fiyatı şimdilerde 50 dolar civarında seyrediyor. Petroldeki bu ucuzlamanın doğalgaz fiyatlarına yüzde 20 indirim olarak yansıması gerekiyor. Hükümet, iki yıldır bu indirimi gerçekleştirmiyor. Hükümet indirim yapmak için BOTAŞ'ın kamuya olan borcunun bitmesini bekliyor. BOTAŞ'ın geçmiş dönemde kamu kurumlarına 10 milyar liraya yakın borcu oluştu. Bunun yaklaşık 7 milyar lirası indirim yapılmayarak vatandaşın sırtından ödendi. Geriye kalan kısmının da bu şekilde ödenmesi planlanıyor. Borcun kış aylarına kadar bitmemesi halinde vatandaş kış aylarında da yine pahalı doğalgaz kullanmaya devam edecek. 

Doğalgaza en son 2014'ün Ekim ayında dolardaki artış gerekçe gösterilerek yüzde 9 oranında zam yapıldı. Yaklaşık geçen 21 aylık sürede doğalgaza yapılan ince ayarlamalar abonelere zam olarak yansıdı. Her ay yapılan küçük artışlarla bu rakamlarla bu artış 21 ayda yüzde 5'e yaklaştı. Son olarak yapılan yüzde 9 zammın yanı sıra her ay yapılan ayarlamalarla doğalgazın fiyatındaki artış yüzde 14'ü geçti.

Türkiye'de doğalgaz fiyatları otomatik fiyatlandırma mekanizması kapsamında döviz, petrol, enflasyon gibi girdi maliyetlerindeki değişime göre yeniden belirleniyordu. Ham petrol fiyatlarındaki yüzde 65'i bulan düşüş nedeniyle doğalgazfiyatlarında yüzde 20 civarında indirim yapılması gerekiyor. Ancak otomatik fiyatlandırma mekanizması sistemi son zamanlarda düzenli uygulanmıyor. Bu nedenle doğalgaz fiyatlarında belirleyici olan petrol fiyatlarındaki düşüş doğalgaz faturalarına yansıtılmıyor.

BOTAŞ'ın bu kadar borçlanmasında Türkiye'nin pahalıya ithal ettiği doğalgaz etkin rol oynuyor. Türkiye bin metreküp doğalgaz için İran'a 431, Rusya'ya 377, Azerbaycan'a ise 290 dolar ödüyor. İran doğalgazı; Azerilere göre 141 dolar, Ruslara göre ise 54 dolar daha pahalı. İran ayrıca 150 dolardan aldığı Türkmen gazını Türkiye'ye yaklaşık üç katı fiyata satması  dikkat çekiyor.