Gizemli salgınlar ne kadar yaygın?

⏱ Okuma Süresi 3 dk•Yayınlanma Pazartesi, Aralık 11 2023

Her şey 1993 yılının bir bahar sabahı, ABD’nin en büyük Kızılderili halklarından Navaho bir ailenin New Mexico'da bir benzin istasyonuna gidip acil servisleri aramasıyla başladı. 19 yaşında bir maraton koşucusu oğulları aniden nefes alma sorunları yaşadı. Ambulansla yerel hastaneye kaldırıldı ve orada öldü. Doktorlar şaşkındı. Bu kadar genç ve sağlıklı birini ne öldürmüş olabilirdi?

Çok geçmeden anlaşıldı ki maraton koşucusunun ölümü münferit bir olay değildi. Sadece birkaç gün önce nişanlısı da benzer bir solunum rahatsızlığına yenik düşmüştü.

Her seferinde gizemli yeni salgın haberleri manşetlere çıkarken, olası salgınlar da hiç eksik olmuyor. Dünya'da, Evren'deki yıldızlardan daha fazla viral parçacık var ve vücudumuzda memeli hücrelerinden 10 kat daha fazla bakteri hücresi bulunuyor. Gezegenimiz toplamda tahminen bir trilyon mikroorganizma türüne ev sahipliği yapıyor. Fakat sadece bin 513 bakteri türü, 219 virüs, 300 parazit solucan, 70 protozoa ve 200 mantarın şu anda insanlarda hastalığa neden olduğu biliniyor. Geri kalanlar ise keşfedilmeyi bekliyor.

Gizemli salgınlar ne kadar yaygın?

New York'taki Columbia Üniversitesi Irving Tıp Merkezi'nde epidemiyoloji profesörü Stephen Morse, hala gizemini koruyan bazı salgınlar olduğunu söylüyor. 1993 yılında Navaho çifti vakasında, yerel tıbbi araştırmacı önceki aylarda başka insanlarda da açıklanamayan semptomlar görüldüğünü fark etti. Bu vakaların hepsi ABD'nin güneybatısındaki Four Corners bölgesinde yaşayan Amerikan yerlileri arasında görülmüştü.

Daha fazla vakanın ortaya çıkmasıyla birlikte suçluyu yakalama yarışı başladı. Ancak, genellikle kemirgenleri enfekte eden bir virüs grubu olan hantavirüsün tamamen yeni bir türünün neden olduğu hantavirüs pulmoner sendromu olarak tanımlanması için iki ay daha geçmesi gerekecekti.

Bunun gibi gecikmeler bugün bile şaşırtıcı derecede yaygın. Morse, "Hâlâ teşhis edilmemiş akut solunum sıkıntısı ve benzeri şekilde genel kategoriye sokulan, hantavirüs pulmoner sendromu gibi başlangıçta fark edilmeyen ancak daha sonra geriye dönük olarak ortaya çıkarılan bir sürü enfeksiyon var" diyor.