“Kuş Öldü Beybi”: Türkiye’nin kara Twitter karnesi

Türkiye’de basın ve ifade özgürlüğü açısından yaygın kullanımı nedeniyle önemli bir sosyal medya mecrası olan Twitter’ın (X) Elon Musk’ın yönetimine geçtiği 2022 yılı sonu itibariyle engelleme karnesi “Kuş Öldü Beybi” adıyla raporlaştı.

Avrupa Birliği finansal desteğiyle Gazeteciler Cemiyeti tarafından yürütülen “Batı Balkanlar ve Türkiye’de Haberciliğin Güçlendirilmesi Projesi” kapsamında gazeteci Ali Safa Korkut’un hazırladığı rapor kamuoyuyla paylaşıldı.

Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA), Toplumsal Bilgi ve İletişim Derneği (TBİD), Alternatif Bilişim Derneği, Korsan Parti Hareketi, İstanbul Hackerspace gibi bileşenlere sahip Free Web Turkey’de yayınlanan rapora göre, Elon Musk’ın Ekim 2022’de Twitter mecrasını satın almasıyla veri şeffaflığında da sıkıntı ortaya çıktı.

“Kuş Öldü Beybi: 2022 Twitter Erişim Engeli Raporu”na göre; 2022 yılında Twitter hesabı ile tweetlerden oluşan en az 4 bin 427 URL’e erişim engeli getirildi.

Twitter, 2022 yılına ilişkin detaylı veri tablosunu geçmiş yıllarda olduğu gibi yayınlamadı ve Nisan 2023’te “Şeffaflık raporlama yaklas¸ımımızı go¨zden gec¸iriyoruz. Bu do¨nem ic¸in (1 Ocak - 30 Haziran 2022) o¨nceki formatımızda resmi bir s¸effaflık raporu yayınlamayacagˆız” açıklamasıyla yetindi.

Raporda, Twitter’ın 2022’nin ilk altı ayında dünya genelinde 53 bin yasal engelleme talebi aldığı bilgisi vurgulanarak, “Ülkeler o¨zelinde degˆil tüm dünya genelindeki kaldırma taleplerini go¨steren yu¨zeysel bir veri yayımlandı. Bu veride Tu¨rkiye en c¸ok ic¸erik kaldırma talebinde bulunan u¨lkeler arasında Japonya ve Gu¨ney Kore’nin ardından u¨c¸u¨ncü sırada yer aldı. Tu¨rkiye’nin kac¸ ic¸erik ic¸in kaldırma talebinde bulundugˆu ise belirtilmedi” tespiti yapıldı.

Raporda, “ac¸ık kaynak taramasına go¨re, 1 Ocak-31 Aralık 2022 tarihlerini kapsayan 12 aylık zaman diliminde Twitter hesabı ve tweet’lerden olus¸an en az 4 bin 427 URL’ye mahkeme kararlarıyla eris¸im engeli getirildi” bilgisi aktarıldı. Geçtiğimiz yılki kararlar kapsamında en az 487