Kur'an'da Alliterasyon

⏱ Okuma Süresi 3 dk•Yayınlanma Çarşamba, Temmuz 7 2021

"Bir bedevî Arap bu âyeti işitince, secdeye kapanmıştır. “Müslüman mı oldun?” sorusuna “Yok, ben bu âyetin belağatına secde ediyorum.” demiştir."

Safvet Senih | samanyoluhaber.com

Kur'an'da Alliterasyon

“De ki, kalplere vesvese veren, insanî ve cinnî sinsi şeytanın şerrinden, insanların Rabbine, insanların Melik’ine, insanların İlahına sığınırım.” (Nâs Suresi)

Alliterasyon, sessiz harflerin tekrarlanmasından doğan ses âhengiyle meydana gelen bir edebî sanattır. Meselâ “S harfi ile yapılmış bir alliterasyon :

Dest-i bûsî arzusiyle ölürsem dostlar

Dest-i eylen toprağım, sunun ânında yâre su...

(Su Kasidesi, Fuzûlî)

Nâs Sûresi’nde ise sanat zirveye ulaşmıştır:

Çünkü alliterasyon sanatını da aşılarak bu sanat güzelliği yanında, mânâ ile de tam bir âhenk ve uyum sağlanmıştır. Çünkü bu suredeki âyetler şeytanın vesvese ve fısıltısından Allah’a sığınmayı ifade etmektedir. “S” harfleriyle meydana getirilen alliterasyon da surenin havasını fısıltı ve vesvese atmosferine çevirmektedir. Buradaki fevkalâde üstünlük, edebî sanatın, mânâya kuvvet verecek biçimde ayarlanmasından ileri gelmektedir...

Şimdi ise “T” ve “B” seslerinden bir örnek daha

“Ebu Leheb’in elleri kurusun, yok olsun. Malı ve kazandığı, kendisinden hiçbir şey savmaz. Alevli ateşe yaslanacaktır. Karısı da. Odun taşıyıcı olarak boynunda, hurma lifinden bir iple bağlanacaktır.” (Tebbet Suresi)

Odun yüklerinin bağlanmasından ve boynun lifle çekilmesinden çıkan sese dikkat. Evet “Tebbet yedâ Ebî Lehebin ve tebbe...” odun demeti bağlamaya benzer, kaba, sert bir sesin çıktığını duyuyoruz...

Kur’an’ın âyetlerinin kelimelerinde mânâ ile ilgili uyum içinde sesler duyarız:

“Sonra bunun arkasından kalpleriniz katılaştı artık onlar taş gibi, hatta ondan da katı! Çünkü öyle taş var ki, içinden ırmaklar fışkırır, öylesi var ki, çatlar da bağrından su kaynar ve öylesi