Lula, BRICS zirvesinde ABD’yi hedef aldı

⏱ Okuma Süresi 3 dk•Yayınlanma Pazartesi, Eylül 8 2025

Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, BRICS liderler zirvesinde Amerika Birleşik Devletleri’ni hem askeri yığınağı hem de ticaret politikaları nedeniyle sert sözlerle eleştirdi. Lula, Karayipler’deki Amerikan askeri varlığının Venezuela ile gerilimi tırmandırdığını, Washington’un uyguladığı gümrük vergilerinin ise “şantaj” olduğunu söyledi.

Lula, Güney Afrika’nın dönem başkanlığında düzenlenen çevrim içi toplantıda, “Dünyanın en büyük gücünün Karayipler’de silahlı kuvvetlerini konuşlandırması gerginlik yaratan bir faktördür” dedi. ABD son haftalarda uyuşturucu kaçakçılığına karşı operasyon gerekçesiyle bölgeye savaş gemileri ve uçaklar göndermişti. Geçen hafta Amerikan güçleri, Venezuela kaynaklı olduğu öne sürülen bir tekneyi imha etmiş, 11 kişi hayatını kaybetmişti.

ABD Başkanı Donald Trump, olay sonrası yaptığı açıklamada Venezuela’ya ait askeri uçakların Amerikan gemilerine yaklaşması halinde “vurulacağını” söyledi. Pentagon, iki Venezuelalı savaş uçağının uluslararası sularda ABD donanmasına “son derece provokatif” biçimde yaklaştığını duyurdu. Washington kısa süre önce Porto Riko’ya F-35 savaş uçakları da konuşlandırdı. Trump yönetimi ayrıca Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro’nun yakalanması için ödülü 50 milyon dolara çıkardı.

Maduro ise suçlamaları reddederek ülkesinin uyuşturucu merkezi olmadığını savundu ve Washington’la diyalog çağrısı yaptı.

Lula’nın eleştirileri sadece askeri alanda kalmadı. ABD’nin Brezilya’dan yapılan ithalata yüzde 50 oranında gümrük vergisi getirmesini “tarife şantajı” olarak niteleyen Lula, bunun hem pazarları ele geçirme aracı hem de iç işlere müdahale yöntemi olarak kullanıldığını belirtti. Trump, söz konusu yaptırımı eski müttefiki Jair Bolsonaro’ya açılan “darbe girişimi davası” nedeniyle uyguluyor. Eski devlet başkanının bu hafta içinde karar duruşması yapılacak.

ABD’nin uyguladığı yüksek gümrük vergileri Brezilya ihracatını sert vurdu. Ağustos ayında ABD’ye yapılan satışlar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 18,5 oranında düştü. Brezilya hükümeti misilleme seçeneklerini değerlendirdiğini, Dünya Ticaret Örgütü’nden yardım istediğini açıkladı.

Zirveye Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa da katıldı. Xi konuşmasında BRICS’in “her türlü korumacılığa direnmesi” gerektiğini vurguladı: “Uluslararası