Maya medeniyetini cıva mı yok etti?
⏱ Okuma Süresi 3 dk•Yayınlanma Cuma, Ağustos 18 2023
Maya iskeletlerinde cıva kanıtları bulan bilim insanları, Maya medeniyetinin cıvanın güzelliğine kurban gitmiş olabileceğini söylüyor.
Cıva büyüleyici bir elementtir. Gümüşî ve parlak bir sıvı ve oda sıcaklığındayken peri masallarından çıkmış bir madde gibi görünür. Gerçekten de uzun zaman boyunca ‘quicksilver’ diye adlandırıldı ve bu kelime tam olarak ‘canlı gümüş’ anlamına geliyordu. Ne var ki, uzun süre maruz kalmak kimi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir ve arkeologlar artık antik Maya medeniyetinin cıvanın şeytani güzelliğine kurban gitmiş olabileceğini düşünüyorlar.
Günümüz Meksika’sının Yucatan Yarımadası ile Guatemala ve Belize ülkelerinde yaklaşık 1500 yıldan beridir varlığını sürdüren Maya uygarlığı, benzersiz sanatı, göz alıcı mimarisi, kendine has yazıları ve karmaşık diniyle ilgi çeken, antik dünyadaki en gelişmiş medeniyetlerden biriydi. İç savaş, aşırı nüfus, kuraklık ve çevresel yıkım, 10. yüzyılda Maya toplumunda sert bir gerilemeye yol açtı. İspanyol fatihler, çöküşten yaklaşık 700 yıl sonra geriye kalan parçaları da yok edeceklerdi. Şimdi, Modern arkeologlar bu haşmetli Mezo-Amerikan toplumunun kalıntılarını deşifre ediyorlar. Keşfettikleri şeylerden biri, Mayaların cıvayı aşırı derecede seviyor gibi göründüğü.
Pek çok Maya’nın tam anlamıyla cıvada gözü vardı ve hâl böyleyken, elemental cıva ve kırmızı renkli küçük topakların, yani ‘zinober’ adıyla da bilinen ‘cıva sülfitin’ büyüsü altındaydı. Zinober, arkeolojik kayıtlarda yer alan iki bileşiğin rakipsiz biçimde en yaygın olanı. Arkeologlar, bu maddeden üretilen pek çok eser buldular ve Mayaların zinober bazlı boyaları bolca kullandığına ilişkin kanıtları gün ışığına çıkardılar.
Saf element halindeki cıva, çoğunlukla ritüel alanlarında ya da seçkinlerin mezarlarında bulunan daha nadir bir bulgu. En hayranlık verici keşiflerden biri, Guatemala’daki bir bölgede sualtından çıkarılan ve 500 santimetreküp cıva barındıran bir gemi idi.
Geçen yıl, bir bilim ekibi ‘Frontiers in Environmental Science’ adlı dergide yayınlanan makalesinde, zehirli elementin yaygın mevcudiyetinin pek çok Maya bölgesini aşırı biçimde kirletmiş gibi göründüğünü duyurd
Günümüz Meksika’sının Yucatan Yarımadası ile Guatemala ve Belize ülkelerinde yaklaşık 1500 yıldan beridir varlığını sürdüren Maya uygarlığı, benzersiz sanatı, göz alıcı mimarisi, kendine has yazıları ve karmaşık diniyle ilgi çeken, antik dünyadaki en gelişmiş medeniyetlerden biriydi. İç savaş, aşırı nüfus, kuraklık ve çevresel yıkım, 10. yüzyılda Maya toplumunda sert bir gerilemeye yol açtı. İspanyol fatihler, çöküşten yaklaşık 700 yıl sonra geriye kalan parçaları da yok edeceklerdi. Şimdi, Modern arkeologlar bu haşmetli Mezo-Amerikan toplumunun kalıntılarını deşifre ediyorlar. Keşfettikleri şeylerden biri, Mayaların cıvayı aşırı derecede seviyor gibi göründüğü.
Pek çok Maya’nın tam anlamıyla cıvada gözü vardı ve hâl böyleyken, elemental cıva ve kırmızı renkli küçük topakların, yani ‘zinober’ adıyla da bilinen ‘cıva sülfitin’ büyüsü altındaydı. Zinober, arkeolojik kayıtlarda yer alan iki bileşiğin rakipsiz biçimde en yaygın olanı. Arkeologlar, bu maddeden üretilen pek çok eser buldular ve Mayaların zinober bazlı boyaları bolca kullandığına ilişkin kanıtları gün ışığına çıkardılar.
Saf element halindeki cıva, çoğunlukla ritüel alanlarında ya da seçkinlerin mezarlarında bulunan daha nadir bir bulgu. En hayranlık verici keşiflerden biri, Guatemala’daki bir bölgede sualtından çıkarılan ve 500 santimetreküp cıva barındıran bir gemi idi.
Geçen yıl, bir bilim ekibi ‘Frontiers in Environmental Science’ adlı dergide yayınlanan makalesinde, zehirli elementin yaygın mevcudiyetinin pek çok Maya bölgesini aşırı biçimde kirletmiş gibi göründüğünü duyurd
Bu haberler de ilginizi çekebilir
ŞERİF ALİ TEKALAN
KADİR GÜRCAN
ABDULLAH AYMAZ
KEMAL GÜLEN
