Müknet, Temkin, Kader...

Kardeşleri tarafından sırf haset ve kıskançlık sebebiyle kuyuya atılan Hz. Yusuf’un bundan sonraki vaziyetine bakacak olursak: “Öteden bir kervan gelmiş ve sucularını da kuyuya göndermişlerdi. Saka, vardı kovasını kuyuya sarkıttı. A!.. Müjde! Müjde!  İşte bir çocuk! Bir civan!’ dedi. Sucu ile yanındakiler, onu ticaret metaı (mal ve köle gibi) olarak satmak niyetiyle, kâfilede olanlara onu bildirmeyip gizlediler. Ama Allah Teâla, onların ne yapacaklarını pek iyi biliyordu!  Nihayet Mısır’a varınca, onu düşük bir fiyata, birkaç paraya  sattılar. Zaten ona bir fiyat biçmiyorlardı. Mısır’da Yusuf’u satın alan Vezir (Başbakan) hanımına: ‘Ona güzel bak!’  dedi, belki bize faydası dokunur, yahut onu evlat ediniriz!’  Böylece Yusuf’un orada  temkin etlik (yerini sağlamlaştırdık),  ona imkân verdik ve ona imkân verdik. Bu cümleden olarak, ona rüyaların yorumunu öğrettik. Allahü Teâlâ iradesini yerine getirmekle her zaman mutlak galiptir.  Fakat insanların çoğu bunu bilmezler.” (12/19-21)

Dikkat edilirse anlaşılır ki, Yusuf  Suresinin başından itibaren buraya kadar ekseriyetle kıssa üçüncü şahıslar olarak anlatıldı. Burada bizzat Cenab-ı Hak, “Yusuf’u  orada (Mısır’da)  imkanlarla donatılmış olarak  Biz yerleştirdik” buyuruyor.

21. Âyette geçen MEKKENN  (yerleştirdik)  ifadesi, Kehf Suresinde Zülkarneyn Aleyhisselam hakkında da şöyle geçiyor: “Biz Zülkarneyn  için dünyada GENİŞ  İMKANLAR (yönetim hürriyeti) verdik ve onun ihtiyaç duyduğu her konuda SEBEPLER  ve VÂSITALAR  ihsan ettik.” (18/  84-85)

Burada kader tecellisini görmek için şunlara dikkat etmeliyiz. Mesele eğer kaderin çizdiği bir plan olmasaydı, Hz. Yusuf’u kuyudan çıkaranlar, Mısır’â  doğru değil, tam ters tarafa gidebilirdi. Dünyanın en büyük ve meşhur medeniyet merkezi olan Mısır’a gönderilmesi ve o