NASA'nın Artemis Programı tepki çekti

⏱ Okuma Süresi 3 dk•Yayınlanma Pazartesi, Haziran 1 2020

NASA'nın Ay, Mars ve asteroitleri kapsadığı ifade edilen Artemis Programı'na Rusya ve Çin'den tepki geldi.

Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi (NASA), 2024'te Ay'a tekrar astronot göndermek için başlatılan Artemis Programı'na üye olan ülke ve şirketlerin uyacağı kuralları açıkladı.

Euronews Türkçe'deki haber göre yazıdaki "güvenli ve sürdürülebilir" uzay keşfi için "Ay, Mars ve asteroitlerin kaynaklarını çıkarma ve kullanma" imkanı sunan madde ise Rusya ve Çin başta olmak üzere birçok ülkenin tepkisini çekti.

NASA, Ay’da uzun süreli varlık göstermek için kuracağı üsler etrafında "güvenli bölgeler" oluşturmayı hedefliyor. Kuralların bulunduğu anlaşma metninde, güvenli bölgelerin, rakip ülke veya şirketlerin "zararlı girişimlerinin" engellenmesi için kurulacağı ifade ediliyor.

"ABD, uzay anlaşmasını değiştiriyor"

1967’de, Washington’da kabul edilen ve 104 ülkenin imzasını taşıyan "Dış Uzay Anlaşması" uyarınca hiçbir özel veya kamu kuruluşu Ay ya da gök cisimlerinin kaynaklarını işletme hakkına sahip değil.

Ancak 1979’da imzalanan Ay Sözleşmesi’nde ise, Ay ve tüm gök cisimlerin kaynaklarının insanlığın ortak mirasının bir parçası olduğu ifade ediliyor. Buna göre bazı ülke ve özel kurumlar, uzay kaynaklarının insanlığın yararına kullanılabileceğini savunuyor.

En son 2015'te ABD’de kabul edilen Space act yasası ile Amerikan vatandaşlarına uzayda ticari aramalar yapmaları ve buldukları madenleri çıkarmalarına hak tanındı. Söz konusu yasa, Dış Uzay Anlaşması ile ters düştüğü gerekçesiyle eleştiriliyor.

Bundan sonra da başta Rusya, Çin ve Hindistan olmak üzere birçok ülkenin bu anlaşmadan çekileceği ve uzay kaynakları arayışına başlayacağı tahmin ediliyor.

Rusya: Bundan ancak Irak ya da Afganistan çıkar