Parlamenter sisteme dönüş mümkün mü?

⏱ Okuma Süresi 3 dk•Yayınlanma Çarşamba, Temmuz 10 2019

Türkiye, cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin birinci yılında parlamenter sisteme dönüşün mümkün olup olmadığını konuşuyor. "Mümkün" diyen hukukçular, bunun için anayasa değişikliği gerektiğine işaret ediyor.

Türkiye'de, 24 Haziran seçimleri sonrası parlamenter sistem sona erdi, cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi getirildi. Yeni sistemle partili Cumhurbaşkanlığı da yürürlüğe girdi.

Sistemin birinci yılında parlamenter sisteme dönüşün mümkün olup olmadığı tartışma konusu. "Mümkün" diyen hukukçular, bunun için anayasa değişikliği gerektiğine işaret ediyor.

Parlamenter sistemi dönüş tartışmaları özellikle 31 Mart yerel seçiminin ardından AKP içinde de yaşanmaya başlandı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, tartışmalara cumhurbaşkanlığı hükümet sistemini "milletin istediği" açıklamasıyla yanıt verdi.

DW Türkçe'de yer alan Hilal Köylü'nün haberine göre ancak muhalefet, cumhurbaşkanlığı hükümet sistemini "tek adam rejimi" olarak tanımlayarak parlamenter sisteme dönüşte ısrar ediyor.

İktidar partisi AKP’de ise daha çok sistemin "aksayan" yönlerini tamire yönelik bir eğilim söz konusu.

Peki parlamenter sisteme dönüş hukuken mümkün mü? Bunun için neler yapılması gerekiyor?

Türkiye’de parlamenter sistemden, cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine anayasa değişikliği ile geçildi. Parlamenter sisteme geri dönüş için de bir anayasa değişikliği gerekiyor. Bunun için de ya siyasi partilerin ya da meclisin harekete geçmesi ön koşul. Yani sistem değişikliği için ilk olarak anayasa değişikliğinin gündeme getirilmesi şart.

Anayasa hukukçusu Prof. İbrahim Kaboğlu, "100 yıllık parlamenter sistemden, cumhurbaşkanlığı sistemine geçilmişse, geri dönüş de mümkündür" açıklamasını yapıyor.

Yeni sistemde 600 sandalyeli olan meclise anayasa değişikliği yönünde bir teklifi iktidar partisi de, muhalefet partileri de sunabiliyor. Ancak muhalefetin mecliste temsil edilen parti