[Prof. Dr. Osman Şahin] Sahabeyi nasıl anlamak gerekir?

Bediüzzaman Hazretleri, Asr-ı Saadet’te meydana gelen büyük inkılâbın etkisiyle, insanların bütün hisleri, manevi latifeleri ve hatta vehim, hayal ve sır gibi duygularının tam anlamıyla uyanmış olduklarından bahisle, sahabenin kısa zamanda büyük mesafe kat etmelerinin ve sonraki asırlarda gelenlerin onlara yetişememelerinin sırrını, “Sahabeler hakkındadır” başlıklı risalede şöyle açıklamaktadırlar: 

“İşte, şu hikmete binaen bütün hissiyatları uyanık ve letâifleri hüşyar olan sahabeler, envâr-ı îmâniye ve tesbihiyeyi câmi olan kelimât-ı mübarekeyi dedikleri vakit, kelimenin bütün mânâsıyla söyler ve bütün letâifiyle hisse alırlardı. Hâlbuki o infilâk ve inkılâptan sonra, gitgide letâif uykuya ve havâs o hakâik noktasında gaflete düşüp, o kelimât-ı mübareke, meyveler gibi git gide, ülfet perdesiyle letafetini ve taravetini kaybeder. Âdeta, sathîlik havasıyla kuruyor gibi, az bir yaşlık kalıyor ki, kuvvetli, tefekkürî bir ameliyatla, ancak evvelki hâli iade edilebilir. İşte bundandır ki, kırk dakikada bir sahabenin kazandığı fazilete ve makama, kırk günde, hattâ kırk senede başkası ancak yetişebilir.”

Kur’an’ın ve Allah Rasûlü’nun (sallallahu aleyhi ve sellem) terbiyesi ve boyası ile boyanıp, sahabe vasfını ihraz ettikten sonra iradeleriyle ve bilerek yalana ve kötülüklere asla tenezzül etmemişlerdir. 

Onlar herhangi yanlış bir işe tevessül ettikleri zaman, bu yanlışlık hakkında ya bir ayet-i kerime iniyor, ya da Allah Rasûlü’nün (sallallahu aleyhi ve sellem) beyan ve davranışları ile uyarılıyor ve böylece doğru ve yalan, hayır ve şer bütün çıplaklığıyla ortaya konuyordu. Bunlardan derslerini en mükemmel bir şekilde alan sahabeler bir daha aynı yanlışlara tenezzü