Kuş gribi, H5N1, ölümcül virüs, kuş gribi aşısı, virüs mutasyonu, insandan insana bulaşma riski, kümes zorunluluğu, karantina, pandemi... Bu kavramlar, bir yıl öncesine dek dünya gündeminin ilk sıralarındaydı. Türkiye de kaynağı Çin olan kuş gribinden ‘nasibini’ alan ülkelerden biriydi. Kuş gribi, Türkiye'de ilk olarak Ekim 2005’te Balıkesir'in Manyas ilçesine bağlı Kızıksa beldesinde bir çiftlikte ortaya çıktı. Birkaç ay sonra, Ocak 2006’da kuş gribi Türkiye’de ilk canı aldı. Ağrı Doğubeyazıt’tan 14 yaşındaki Muhammed Ali Koçyiğit hayatını kaybetti. Ardından üç kişi daha aynı hastalıktan öldü. Virüs, başta Doğu Anadolu olmak üzere Türkiye'ye hızla yayıldı, milyonlarca kanatlı hayvan itlaf edildi. Sadece Türkiye değil, Güneydoğu Asya’dan Avrupa’ya, birçok ülke kuş gribi paniği yaşadı. Bilim insanları, kuş gribinin milyonlarca kişiyi öldürebileceğinden söz etti. Dünya Sağlık Örgütü’nün son verilerine göre, dünya genelinde kuş gribinden ölenlerin sayısı 150’yi aştı. Ama hastalık artık eskisi gibi korku salmıyor... Kuş gribi haberleri neden kesildi? Bilim insanları, kuş gribinin yavaşlaması için belli başlı iki neden bulunduğu görüşünde. Birinci neden mevsimsel. H5N1 virüsü, soğuk havalarda sıcak havalarda olduğundan daha aktif. Ayrıca kanatlı hayvanların aşılanması, virüsün saptanmasını zorlaştırıyor. Bu nedenlerle kuş gribiyle ilgili haberlere artık pek fazla rastlanmıyor. Ancak uyarılar devam ediyor, zira bilim insanlarına göre kuş gribi tehlikesi geçmiş değil. AB Hastalık Kontrol ve Önlem Merkezi’nde görevli Angus Nicoll, “H5N1 virüsü her an güçlenmiş bir şekilde ortaya çıkabilir. Şu an için insan ve hayvanların bedeninde kuş gribinin seyrini takip etmekte zorlanıyoruz” diyor. Salgın tehlikesi sürüyor Sürekli değişime uğrayan kuş gribi virüsünün tüm insanlığı etkileyecek bir salgın yaratacak niteliğe kavuşabileceğine dikkat çeken uzmanlar pandemi riskinin baki olduğunu belirtiyor. Bir kuş gribi pandemisinin başlaması için virüsün hayvandan insana değil de insandan insana geçecek şekilde mutasyona uğraması şart. Aslında bu da oldu: Mayıs ayında Endonezya’nın Sumatra adasında kuş gribinin insandan insana geçtiği vakalara rastlandı. Dünya Sağlık Örgütü, derhal bölgeye uzman bir ekip gönderdi. Neyse ki virüsün insandan insana geçmesi sadece söz konusu Sumatralı aileyle sınırlı kaldı. Denetimler yetersiz Uzmanlar, ayrıca denetimlerin yetersiz olduğundan şikayetçi. Zira kuşları denetim altına almak hiç de kolay bir iş değil. Örneğin sadece virüsün ilk görüldüğü Çin’de 14 milyar kuş var! Bununla birlikte kuş gribi üzerinde çalışan bilim insanları da her yeni bulguyu kamuoyuna duyurmuyor. Elde ettikleri sonuçları kendilerine en çok kar sağlayacak anda açıklamayı yeğliyorlar. Ayrıca gelişmekte olan ülkelerin hükümetleri de bilgileri kendilerine saklamayı tercih ediyor. Gelişmekte olan ülkelerin yönetimleri, bir salgının başgöstermesi durumunda ilaç fiyatlarının anormal artması ve ilaçların kendileri için ulaşılmaz duruma gelmesinden endişe ediyarlar. dw-world.de