Turhan Bozkurt: 17 Eylül, Türkiye'nin 11 Eylül'ü olabilir

Türkiye gibi senede 45-50 milyar dolar cari açık veren bir ekonominin tek gündemi 17 Eylül olmalıydı. Zira 2005'ten beri ucuz ve bol dolar mevsiminin keyfini sürüyor ve cari açığı ödünç paralarla finanse ediyoruz. Lale devri bitti. Artık o paralar gelmeyecek. “FED faiz artırmaz.” diyerek kapıya dayanan zorlukları ortadan kaldıramayız.

FED, Mayıs 2013'ten itibaren evvela aylık 85 milyar dolarlık tahvil alımını kademeli olarak bitirdi. Akabinde faizi artıracağını tevile ihtiyaç bırakmayacak berrak ifadelerle haber verdi. Türkiye'deki eyyamcılar hariç “Oranları değiştirmez, artışı 2016'ya bırakır.” temennisine bel bağlayan yok.

Amerika'nın verdiği mesajları iyi okuyanlar, “faiz artacak mı?” suâlini cevapladı. Onlar “Hangi oranda artacak?” bahsine geçti. Zira işsizliğin 2008 krizinde tırmandığı yüzde 10'dan yüzde 5,1'e gerilemesi ve neredeyse Türkiye'nin yarısı kadar (yüzde 3,7 / 405 milyar dolar) milli gelir artışı ABD'de ilk faiz artırımının vaktinin geldiğini, hatta geçtiğini haber veriyor.

Piyasadaki beklentinin aksine FED'in faizi 0,25 puan değil de 0,50 puan artırması tam bir felaket olur. İlk faiz artırımını daha fazla tehir etmesi için sebep yok. Çin'deki mali kriz ve yavaş büyüme, Amerika'nın çok fazla umurunda değil. Faiz artırılsa bile toplantı zabıtlarında piyasayı teskin edici ifadelere yer verilecektir. Mesela 0,25 veya 0,50 puanlık artışı piyasa sindirene dek yeni artış yapılmayacağı belirtilebilir.

Esasında bizim gibi gelişmekte olan ekonomiler açısından faiz artırımının zamanlaması hali hazırdaki iktisadi buhranın tuzu biberi olacak. Çin'deki ma