Türkiye'de ilk ne zaman ortaya çıktı? İşte maymun çiçeği hakkında bilinmeyenler

⏱ Okuma Süresi 3 dk•Yayınlanma Cumartesi, Ağustos 17 2024

DSÖ'nün ikinci kez acil durum ilan ettiği, Türkiye'de ise Sağlık Bakanlığı'nın vaka olmadığını söylediği maymun çiçeği, vatandaşta endişeye neden oldu. İşte maymun çiçeğine ilişkin merak edilenler...

İki yıl önce 100 ülkeye yayılan ve 10 ayda kontrol altına alınan maymun çiçeği yine ortaya çıktı. Sağlık Bakanlığı, Türkiye'de herhangi bir vaka görülmediğini ve tedbir ya da kısıtlama gerektirecek bir durum olmadığını söyledi. Fakat vatandaşlar da endişe hakim. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Esin Şenol, maymun çiçeğine dair merak edilenleri 10Haber'den Özgür Gökmen Çelenk'e anlattı.

DSÖ’nün M çiçeği ile ilgili küresel acil durum ilan etmesi ne anlama geliyor? Acil durum kararı ne zaman alınır?

Küresel acil durum ilanı, dünyayı tehdit eden ciddi bir hastalık riski olduğunda alınır. Bu ilan, tüm dünyaya şu mesajı verir: “Hastalık hızla yayılıyor, yüksek ölüm oranına sahip ve sağlık sistemlerine ciddi yük bindirebilir. Salgını durdurmak için gerekli önlemleri alın.

DSÖ, M çiçeği ile ilgili Temmuz 2022’de de küresel acil durum ilan etti. Hastalık şimdi neden daha fazla dikkat çekti?

O dönemde M çiçeği salgını Afrika dışında ilk kez yaygınlık kazandı. Aralarında Türkiye’nin de olduğu yaklaşık 100 ülkede hastalık tespit edildi. Dünya çapında yaklaşık 100 bin kişiyi etkiledi ve 200’den fazla ölüme neden oldu. Ancak salgının kontrol altına alınmasıyla yaklaşık 10 ay sonra yani Mayıs 2023’te acil durumu kaldırdı.

Şu anda daha fazla dikkat çekmesinin sebebi yeni bir varyantın (klad 1b) ortaya çıkması. Bu varyant daha hızlı yayılıyor ve daha yüksek ölüm oranlarına sahip.

Yeni varyant yalnızca Afrika’da mı görüldü?

Eylül 2023’ten beri Afrika’da klad 1b’nin yol açtığı M çiçeği salgını devam ediyor. Ocak 2024 tarihinden günümüze kadar yani son sekiz ayda yalnızca Kongo’da 15 bin 600 kişi hastalandı, 537 kişi ise hayatını kaybetti. Ruanda, Burundi gibi komşu ülkelerin de aralarında olduğu 12 ülkeye daha yayılım oldu. Zaten bu hızlı yayılım ve yüksek ölüm oranı nedeniyle geçen hafta önce Afrika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (Afrika CDC), ardından DSÖ acil durum ilan etti. Geçen perşembe ye