Türkiye'de zarar eden patronlar yeni çare buldu paraları şimdi orada değerlendiriyorlar

Mevduat faizleri üretimden daha kârlı hale gelince, fabrikalar kapıya kilidi vurup kaynağı bankalara yatırdı. 2020’de bankalardaki ticari mevduatın miktarı 1,1 trilyon lira iken 2025 Ağustos döneminde yüzde 635 artarak 8,2 trilyon liraya yükseldi. 2020’de yüzde 32 olan ticari mevduatın toplam mevduat içindeki payı da bu yılın ilk 8 ayında yüzde 34’e yükseldi. 2020’de bankalardaki toplam mevduat 3,3 trilyon iken bu yılın ağustos döneminde 23,9 trilyon liraya çıktı.

Nefes’ten Şehriban Kıraç’ın haberine göre, Merkez Bankası’nın (TCMB) enflasyonun talepten kaynaklandığını çözümün de talebi baskılamaktan geçtiğine yönelik politikaları, iş dünyasının krediye ulaşmasına büyük engeller koydu. TCMB’nin kredi büyümesinde bankalara yaptırımlar uygulayarak TL kredilerde aylık KOBİ’ler için yüzde 2, ticari segment için ise yüzde 1,5 büyüme sınırı koyması firmaların krediye ulaşımını zorlaştırdı. Reel sektör, daralan pazar hacmi ve yüksek faizlerle bankalardan borçlanmak yerine var olan parasını mevduata yatırma yoluna gitti.

Uzmanlara göre, ticari mevduattaki hacimsel artışın ana nedeni reel sektörün çok para kazanıp buraya yatırmasından değil, zordaki firmaların üretimi kısıp kaynağı bankalara yatırmasından kaynaklandı. Ekonomist Erol Taşdelen, “Örneğin Uşak’ta iplik sektörü, Bursa’da otomotiv yan sanayi firmaları; Afyon’da mermerciler, Gaziantep’te halıcılar ya imalatlarını durdurdu ya da kapasite kullanım oranlarını yüzde 10’lara düşürdü. Satılan ve sıfırlanan stoklardan kalan paralarını da bankalara yatırdı. Son 2-3 yıldır yüzde 50-60’lara kadar yükselen mevduat faiz oranları üretimden uzaklaştırıyor. Toptancıların da çoğu parasını mevduatta değerlendirmeye başladı” dedi.

Merkez Bankası’nın yanlış reçetesi nedeniyle, firmaların üretimden uzaklaştığını vurgulayan Ekonomist Erol Taşdelen, “TCMB banka kredilerini ‘firmalar ve ortakları bankalardaki paralarını kullansın’ diye kıstıkça kısıyor. Mas