Uluslarası sistemlerde köklü değişimlerden Rusya-Ukrayna savaşına: Orta Doğu’da gerilim

Orta Doğu büyük bir savaşın eşiğinde. İsrail’in İran nükleer tesislerine başlattığı saldırılar karşılıklı füze ve İHA atışlarına dönüştü. Çok sayıda insan hayatını kaybetti, yerleşim yerleri vuruldu, enerji piyasaları sarsıldı ve dünya diken üstünde. Orta Doğu'daki tansiyonun yükselmesi, Doğu Avrupa’da devam eden Ukrayna-Rusya savaşını direk olarak etkileme potansiyeli taşıyor. Petrol fiyatlarındaki artışın Rusya'nın savaş ekonomisini güçlendireceğini, buna karşılık Ukrayna'nın Batı desteğindeki olası azalmanın cephedeki dengeyi Moskova lehine değiştirebileceğini ilk izlenim olarak söylemek mümkün.

İsrail-İran savaşı daha da büyür ve bütün bölgeyi kapsayacak şekilde genişlerse, Ukrayna’nın yanında durmak isteyen Avrupa ülkeleri haliyle daha çekimser tavır takınacaktır. Sonuç olarak Ukrayna’ya yardım azalacak ve dünya gündemindeki yeri değişecektir. Hatta Washington yönetiminin, tartışmalı Kiev’e yardım refleksleri de önceliğini kaybedecektir. Bunun farkında olan Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, İran-İsrail geriliminin Ukrayna'ya olan ABD askeri ve mali yardımlarını azaltabileceği konusunda endişelerini dile getirdi. ABD-İsrail ilişkilerine saygı duyduklarını ancak Ukrayna'ya olan desteğin azalmamasını umduklarını belirten Zelenski, “Orta Doğu'daki tansiyonun yükselmesi Ukrayna'nın lehine değil. Petrol fiyatlarındaki ani artış Rusya'nın işine yarıyor" ifadelerini kullandı. Savunma Bakanı Peter Hegseth'in 2026 mali yılında Ukrayna'ya yönelik savunma bütçesini kısma planlarını açıklaması bunun üzerine gelmiş oldu.

İsrail'in İran'a yönelik hava saldırıları sonrasında uluslararası sistemde köklü değişimlerin yaşandığını bir kez daha görmüş olduk. Maalesef, kurallara dayalı uluslararası sistemler çökerken, güç sahibi devletler kendi güvenlik algıları doğrultusunda hareket etmekte özgür hissediyor. Artık diplomasi