Vatandaş elinde döviz kriz bekliyor

⏱ Okuma Süresi 3 dk•Yayınlanma Pazar, Mart 11 2018

''Dolarize olmuş bir ekonomide enflasyon yükselmiş, siyasî riskler katlanmış demektir. Ekonomi hariçten gelecek şoklara karşı zayıf düşmüştür. Makale için hazırladığım tabloda görüleceği üzere demokrasi, hukuk ve hürriyetlerin alabildiğine genişletildiği senelerde bankalardaki dövizler bozdurulmuş, TL’ye geçilmişti. Hukuk devletinin, yargı bağımsızlığın ortadan kalktığı son 4 senede ise reform dönemlerinin tam aksi bir grafik çizildi.''

Semih Ardıç / TR724

Türkiye’de bankalarla, faizsiz işlem yapan katılım bankalarında toplam 1 milyar 846 milyar TL mevduat bulunuyor. Mevduatta yabancı paraların payı 846 milyar lira. Güncel kur üzerinden dolara çevrildiğinde döviz tevdiat hesaplarının (DTH) 208 milyar dolar rakamına tekabül ettiği görülecektir.

Tasarrufunu döviz nevinden bankada ya da katılım bankasında tutanlar 2017 senesinin Şubat ayından bu sene Şubat sonuna kadar 27 milyar dolar daha biriktirmiş. Geçen sene 181 milyar dolar olan DTH toplamı hal-i hazırda 208 milyar dolara yükseldi. 2018 senesinin ilk iki ayında döviz hesapları 7,3 milyar dolar arttı. 2017 sonuna göre vatandaşın döviz tevdiat hesapları 2,5 milyar dolar artarken, şirketler 2,2 milyar dolar topladı.

BİR HAFTADA 4.2 MİLYAR DOLAR ARTTI

Vatandaşın 9 Şubat ile 16 Şubat arasında toplam yabancı para mevduatının 4,2 milyar dolar arttığı görülürken bahse konu artış 22 Aralık 2017 haftasından bu yana yaşanan en hızlı haftalık yükseliş olarak dikkat çekti.

Mevduatta dövizin payı son 5 senede yüzde 33’ten yüzde 47’ye yükseldi. Yani TL’ye itimadı azalan yatırımcı, parasını muhafaza etmek için yabancı paraları tercih etmiş. TL sığınılacak liman olmaktan çıkmış. Döviz tasarrufların payı toplam içinde 5 yılda yüzde 33’ten 46’ya yükseldi.

2002’DE TL’NİN PAYI YÜZDE 43 SEVİYESİNDEYDİ

2002’de toplam mevduat içerisinde TL’nin payı yüzde 43, DTH’ın payı ise yüzde 57 seviyesindeydi. Anayasa değişikliği referandumunun yapıldığı 2010’da TL mevduatın payı zirveye çıkmıştı. O dönemde bankalardaki her 100 liralık mevduatın 70 lirası TL olarak tutuluyordu.

Son 4 sene içinde döviz lehine hızlı bir değişim müşahede ediliyor. Mart 2018 itibar