Yazılı basında kamu banka reklamları iktidara yakın gazetelere

İktidara yakın basın kuruluşlarının, muhalif basına oranla kamudan çok daha fazla reklam aldığı biliniyor. Gazeteci Kenan Şener, gazete Duvar için kamu bankalarının yazılı basına bir yıl içinde ne kadar reklam verdiğini derleyen bir yazı kaleme aldı.

SHABER3.COM

"Turkcell, Ziraat Bankası, Halkbank ya da Bellona (kayyum) gibi kamu idaresindeki onlarca reklamverenin tek bir kişi kontrolündeymiş gibi senkronize ve özel bir denge gözeterek reklam dağıttığını ortaya koymak mümkün" diyen Şener hazırladığı yazı dizisinde bunları ortaya koyacağını belirtti. 

Sedat Peker'in Doğan Medya'yı kamu bankasından aldığı kredi ile satın alan Demirören Holding'in kredinin ödemelerini yapmadığı açıklaması sonrası gözlerin kamu bankalarına çevrildiğini belirten Şener, kamu bankalarının verdiği reklamların sanki tek bir elden, özel bir denge gözetilerek dağıltıldığını aktardı.  

"Üç ayrı profesyonel medya takip-izleme şirketi verilerinden derlediğimiz sonuçlara göre, bakalım 2020’de vergilerimiz hangi gazetelere akmış, reklam pastasının dev dilimi kime servis edilmiş…

Yazılı basında 2020 yılı reklam kullanım verilerine göre, kamu bankaları bazı gazeteleri reklama boğdu, bazılarına ise hiç reklam vermedi. Kamu bankaları 2020 yılında Korkusuz, Birgün, Evrensel, Karar, Cumhuriyet, Millî Gazete, Sözcü, Yeniçağ, Yeni Asya ve Yeni Mesaj gazetelerine tek bir santim reklam vermedi.

Yazılı basında reklam alanı birimi sütun-santim (stXcm – kısaca santim) olarak ifade edilir. Tablo 1’de üç dev kamu bankasının yanı sıra 'diğer' kategorisinde Emlak Katılım Bankası, Ziraat Katılım Bankası gibi kamu idaresindeki diğer bankaların verdiği reklamların kapladığı toplam alan var."

MHP'ye yakınlığı ile bilinen Türkgün gazetesinin en fazla reklam alanı satan gazete olduğunun görülmesine karşın, her gazetenin reklam ücretinin farklı olduğunu kaydeden Şener, bu sebeple en fazla kazanç elde eden gazetenin Türkgün olamayacağını aktardı.

Türkgün'ün kamu bankalarından reklamlar almasına karşın bu gazeteyi tercih eden özel banka sayısı ise sadece üç. Satın aldıkları reklam alanı ise toplam bin 747 santim. Özel bankalar bin 747 santim reklam verirken kamu bankalarının 43 bin 102 santim reklam vermiş.

Kamu bankalarının verdiği reklamların dörtte biri Turkuvaz grubundaki gazetelere gitmiş.

"Sabah, Takvim ve Yeni Asır’da bir yıl içinde yayınlanan kamu bankası reklamı 79 bin 933 santime ulaşmış. 26 ulusal gazeteye kamu bankalarının verdiği toplam 299 bin 481 santim reklamın yüzde 26,6’sı neden Turkuvaz gazetelerine gitmiş olabilir?

2020 yılında Sabah gazetesine 12 özel banka reklam vermiş ama toplam reklam alanları 9 bin 388 santimde kalmış. Tek başına Ziraat Bankası’nın Sabah’tan satın aldığı alan, özel bankaların toplam reklamının iki katını aşıyor. Faaliyet raporlarına göre üç dev kamu bankası arasında yıllık reklam gideri en yüksek olan Ziraat. 2020’de harcadığı 279 milyon liralık reklam giderinin ne kadarını Sabah’a aktardığı ise bilinmiyor. Yukarıda belirttiğim gibi, şimdilik parayı konuşamıyoruz sadece izleyebiliyoruz.

Takvim’e sekiz özel banka toplam 5 bin 261 santim reklam vermiş, kamu bankaları 23,4 bin. Yeni Asır ise sadece üç özel bankadan bin 564 santim reklam alabilmiş buna karşın kamu bankaları, İzmir merkezli gazeteye özellerin dokuz katından fazla, 14 bin 407 santimlik reklam parası akıtmış. Yani üç Turkuvaz gazetesine kamu bankaları 79,9 bin santim reklam parası öderken, özel bankaların toplamı 16,2 binde kalmış. Kamu bankaları neden rakiplerinden 5 kat daha fazla reklam alanı satın almışlar bu üç gazeteden, diğer reklamverenlerin göremediği ne görmüş olabilirler?"

Kenan Şener tiraj sıralaması ile kamu bankalarından alınan reklam sıralamasının oldukça farklı olduğunu, bunun dışında Demirören Medya'ya geçen gazetelerin de kamu bankalarından yeterli ilanı alamadığının görüldüğünü aktardı.

"Kamu bankaları Sözcü gibi Yeniçağ, Korkusuz, Cumhuriyet, Karar, Evrensel, Birgün, Yeni Mesaj, Yeni Asya ve Millî Gazete’ye de ambargo uyguladı, hiç reklam vermedi. Buna karşın tiraj sıralamasında gerilerdeki gazeteler kamu bankası reklam sırasında aynı Takvim ve Yeni Asır gibi uçuşa geçerek baş köşelere oturdu. En çok kamu bankası reklamı alan gazeteler arasında birinci Türkgün, üçüncü Akşam ile birlikte Yeni Birlik, Milat, Diriliş Postası ve Yeni Akit de tirajda yanına yaklaşamadıkları gazeteleri bile kamu bankaları reklamları sıralamasında geride bıraktı. Kat kat fazla kamu reklamı alma yolunun rakiplerinden daha iyi gazetecilik yapıp tiraj arttırmaktan geçmediğini biliyorlar. Çok açık ki ödüllendirilmişler.

Yazıyı daha fazla uzatmamak için gazetelerin bölgesel ve özel gün eklerini çalışmanın dışında tuttum. Belirtmek gerekir ki eklerde de durum ana gazetelerdekinden hiç farklı değil. Örneğin Yeni Şafak Pazar eki dikkatimi çekti. İki haftada bir Halkbank’tan 4 tam sayfa reklam almaya başladı. 9 Mayıs’ta, 30 Mayıs’ta, 6 Haziran’da ve 20 Haziran’da ekin dış sayfaları, 16 tam sayfa Halkbank reklamıyla kaplandı."


<< Önceki Haber Yazılı basında kamu banka reklamları iktidara yakın... Sonraki Haber >>
ÖNE ÇIKAN HABERLER