ERZURUM (A.A) - Ayşe Yıldız - Uzmanlar, özellikle kış mevsimiyle birlikte karbonmonoksit gazından zehirlenmelerin arttığını belirterek, bunun önüne geçebilmek için alınacak tedbirler kadar hava durumundan haberdar olunmasının da önemli olduğunu bildirdi.
     Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Dahili Tıp Bilimleri Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Leyla Sağlam, AA muhabirine yaptığı açıklamada, karbonmonoksit gazının organik yakıtlardan ortaya çıktığını belirterek, renksiz ve kokusuz olduğu için kişinin bunu fark edemediğini söyledi.
     Organik yakıtların, odun ve kömür gibi özellikle kışın kullanılan yakıt türleri olduğunu anımsatan Sağlam, Kış aylarında iç ortamların ısınması için kullanılan sobalar, mangallar, şömineler, doğalgaz usulüne uygun yakılmadıkları takdirde karbonmonoksit gazından zehirlenmelere yol açabilir. Ayrıca, kapalı garajlarda arabayı çalıştırmak da neden oluyor dedi.
     Kapalı ortamlarda egzoz gazının da karbonmonoksit zehirlenmesine neden olduğunu ifade eden Sağlam, egzoz gazından kaynaklanan karbonmonoksit zehirlenmelerinin önlenmesi için aracı çalıştırmadan önce garajın kapısının açılması gerektiğini belirtti.
     Karbonmonoksit zehirlenmelerinden korunmak için soba kullananların bacaların mevsimsel temizliğini yapmasını öneren Sağlam, şunları kaydetti:
     Bacalarda tahliye sorunu varsa atılması gereken gazlar atılamaz ve iç ortamda birikir. Böyle bir sorunla karşılaşmamak için baca temizlikleri ve kontrollerinin kış aylarına girmeden mutlaka yapılması gerekmektedir. Mesela baca temizlenmese bile lodosun etkili olduğu şehirlerimiz var. Batıda Egede çok duyuyoruz. Lodos tersine estiği zaman bacanın havalanmasını kesebilir. Onun için bunlara dikkat etmek, hava durumundan haberdar olmak lazım. Sobayı mutlaka yatmadan önce söndürmeliyiz. Uyunacak odayı da havanladırmak gerekiyor. Karbonmonoksit zehirlenmesinin önüne geçebilmek için bunlar önemli tedbirler.
    
     -Zehirlenmenin en önemli belirtileri-
    
     Prof. Dr. Sağlam, mangalın bazen kapalı ortamlarda yakılabildiğini belirterek, karbonmonoksit zehirlenmesinde ocakların şöminelerin de soba kadar önemli olduğunu söyledi.
     Yakılacak yakıt organik olduğu zaman bunun mutlaka havalandırılması gerektiğinin altını çizen Sağlam, şöyle devam etti.
     Peki zehirlendiğimizi nasıl anlarız- Her şey zehirlenme belirtisi olabilir. Özellikle bir baygınlık, mide bulantısı, baş ağrısı, karın ağrısı, çarpıntı olabilir. Kişinin rengi önemlidir karbonmonoksit zehirlenmesinde. Zehirlenen kişinin ciltleri kiraz kırmızısı bir renk alır. Kiraz kırmızısı, karbonmonoksit zehirlenmesi için en önemli bulgudur. Bilinçli kişiler bunu fark edebilirler. Onun dışında nörolojik sistemi tutabilir, kişi ajite olabilir, işte saçmalayabilir, konuşması bozulabilir, konuşamayabilir. Organik yakıtlı ısınma araçlarının yandığı bir ortamda bu gibi değişikliklerin görülmesi karbonmonoksit zehirlenmesini akla getirmelidir.
    
     -Tedavi yöntemi-
    
     Karbonmonoksit gazından etkilendiğini bazen kişinin kendisinin bazen de çevresindeki kişilerin fark ettiğini anlatan Sağlam, alınacak tedbirleri şöyle sıraladı:
     Yapılacak ilk iş kişiyi hemen o ortamdan çıkarmaktır. O ortamdan çıkardıktan sonra geriye dönüş başlar. Karbonmonoksitin vücuttan atılma süresi 5-6 saattir. Hastanın iyiye gitmesini bekleriz. Tedavi yöntemimiz ise oksijen tedavisidir. Hafif vakalarda oksijen tedavisi uyguluyoruz ama bazen çok ileri vakalar olabilir. Bunlarda da hiperbarik oksijen tedavisi dediğimiz tedavi verilebilir. Böylece karbonmonoksit vücuttan daha kısa sürede atılır.
     Sağlam, kışın mutlaka kişilerin soba yakacaklarsa bacalarını, doğalgaz yakıyorlarsa kombilerini gözden geçirmeleri gerektiğini belirterek, Şofben gazından zehirlenme de karbonmonoksit zehirlenmesidir. Kişi banyonda halsizleşiyor, düşüyor kimsenin haberi olmuyor. Çok basit önlemlerle hem kendi hayatımızı hem de yakınlarımızın hayatını karbonmonoksit zehirlenmesinden koruyabiliriz diye konuştu.
    
     Yayıncı: Emine Konuk