AİHM, yine mahkum etti: Türkiye 12 milyon lira tazminat ödeyecek

⏱ Okuma Süresi 2 dk•Yayınlanma Salı, Kasım 18 2025

Strazburg’da bulunan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), bugün açıkladığı kararında Türkiye’yi bir kez daha mahkum etti. AİHM, Balıkçı ve Diğerleri v. Türkiye davasında, 15 Temmuz 2016 darbe girişimi sonrası tutuklanan 86 Türk vatandaşı hakkında Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin özgürlük ve güvenlik hakkını düzenleyen 5’inci maddesinin 3’üncü fıkrasının ihlal edildiğine oybirliğiyle hükmetti.

Saadet Yüksel’in yer almadığı 3 hakimli Komite, 86 başvurucudan talep edenlere 3 biner avro tazminat ödenmesine karar verdi. Türkiye, toplamda 81 başvurucuya 243 bin avro (11 milyon 936 bin TL) tazminat ödeyecek.

Başvurucular, 15 Temmuz darbe girişimi sonrası çeşitli tarihlerde gözaltına alınmış ve silahlı terör örgütüne üye olma şüphesiyle 1 yıl ile 4 yıl 5 gün arasında değişen sürelerle tutuklu kalmıştı.

AİHM, tutuklama ve tutukluluğun devamına ilişkin kararlarda yeterli ve bireyselleştirilmiş gerekçe gösterilmediğini, kararların büyük ölçüde kalıplaşmış, genel ve soyut ifadelerle yazıldığını tespit etti.

Özellikle başvurucuların “katalog suç” isnatlarıyla tutuklanmaları, “delil durumu”, “kaçma ve delilleri karartma şüphesi” gibi gerekçelerin somut olgularla desteklenmemesi vurgulandı.

Türk Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 100/3 maddesindeki katalog suçlar için öngörülen tutukluluk karinesinin tek başına yeterli olmayacağı, her dosyada bireysel değerlendirme yapılması gerektiği hatırlatıldı.

Mahkeme, tutuklamaların darbe girişimini izleyen olağanüstü hal döneminde gerçekleşmiş olmasını dikkate alsa da, özellikle 1 yıldan uzun süren tutukluluklarda bu tür kalıplaşmış gerekçelendirmenin kabul edilemez olduğunu belirtti. Türkiye’nin AİHS’nin 15’inci maddesi uyarınca yaptığı derogasyon (istisna bildirimi) bildiriminin de bu ihlali haklı kılmadığına hükmedildi.