Çin’den Kazakistan’a büyük hamle: 55 fabrika taşınıyor

Bu görüşme, Şi’nin 17–18 Haziran 2025’te Astana’ya yapacağı devlet ziyaretinin öncesinde önemli bir diplomatik adım olarak görülüyor. Çin lideri aynı zamanda “Çin – Orta Asya” devlet başkanları zirvesine de katılacak. Elbetteki ziyaretin amacı, Çin’in bölgedeki etkisini pekiştirmek.

Şi Jinping’in Kazakistan ziyaretleri artık düzenli hale gelmiş durumda. Son ziyareti 2 Haziran 2024’te gerçekleşmişti ve burada Kazakistan ile ilişkilerin “kapsamlı stratejik ortaklıktan” “ebedi kapsamlı stratejik ortaklığa” evrildiği açıklanmıştı. Kazak tarafı bu ilişkilerin tarihsel kökenlerine vurgu yaparken, Çin lideri modern bağlantıların “Kuşak ve Yol” girişimiyle başladığını ifade ediyor.

Kazakistan, Çin’in Orta Asya’daki en büyük ticaret ortağı konumunda. Bu durum enerji ve ulaştırma alanlarındaki büyük ölçekli projelerle destekleniyor. Bunların başında Atasu–Alashankou petrol boru hattı, Aktöbe bölgesindeki petrol ve doğalgaz yatırımları ile Almatı’daki TPP-2 termik santralinin kömürden doğalgaza dönüştürülmesi projesi geliyor. Çin ayrıca Mangistaumunaygaz gibi stratejik varlıklar ile Kaşagan petrol sahasında %8,33’lük pay gibi önemli enerji yatırımlarıyla da öne çıkıyor.

Çin’in Avrupa ve Rusya ile ticaretinde Kazakistan bir “geçit ülkesi” rolü üstleniyor. Yeni ulaşım projeleriyle bu rol daha da pekiştiriliyor. Chengdu’dan yola çıkan ve Polonya’nın Lodz kentine ulaşan ilk konteyner treni, Kazakistan üzerinden geçerek Çin ile Avrupa arasında stratejik bir ticaret koridoru oluşturdu. Bu yeni hat, Çin mallarının Avrupa’ya kesintisiz ulaşımını hedefliyor.