Hükümet,
Galataport Projesi'nin önünü açmak için yap-işlet-devret (YİD)
yasasında değişikliğe giderek, kapsamını genişletmeye hazırlanıyor. 3996 sayılı Bazı
Yatırım ve Hizmetlerin YİD Modeliyle Yapılmasını Öngören Yasa'ya "kruvazier
liman ve entegre tesis" yatırımlarını dahil eden bir tasarı hazırlanarak Meclis'e gönderildi. Böylece daha önceden iptal edilen
ihale sürecinde, projenin YİD modeliyle gerçekleşemeyeceği eleştirilerinin de önüne geçilerek yeni ihale süreci başlatılacak.
YİD Yasası kapsamında şu anda
köprü,
tünel,
baraj, santral gibi yatırımların yanı sıra
haberleşme,
demiryolu ve havalimanları, otoyollar, içme suyu gibi yatırımlar yer alıyor. Ancak hazırlanan yeni tasarı ile kapsama; otoyol dışında trafiği yoğun
karayolu yani devlet ve il yolları, gar kompleksi,
lojistik merkezi, kurvazier liman ve entegre tesisleri ile sınır kapıları da ekleniyor.
Tasarı ile kamunun YİD modeliyle yaptırdığı ancak kullanımının az olduğu işler için özel
sektöre zarar etmemesi için "katkı payı" adı altında bütçeden para ödenmesi ve idarelere bu nedenle
ödenek ayrılması öngörülüyor.
İkinci ihaleye hazırlık
Kamuoyunda Galataport olarak bilinen "
İstanbul Salıpazarı-
Karaköy Kruvaziyer Liman
Turizm Ticaret Kompleksi" projesinin hayata geçirilebilmesi için YİD yasasında değişikliğe gidiliyor. İhalesini İsrailli
işadamı Sami
Ofer ile Global
Menkul Kıymetler'in sahibi Mehmet Kutman ortaklığının aldığı proje çerçevesinde bölgenin dünyanın sayılı
kruvaziyer (turist gemisi) limanlarından biri haline gelmesi hedeflendi. Bu çerçevede bölgeye oteller,
alışveriş merkezleri gibi turistik yatırımların da yapılması planlandı. Ancak YİD modeli ile yapılan ihale 2006'da iptal edildi. YİD Yasası kapsamında bu faaliyetlerin yer almaması, o dönemde proje iptalinde önemli rol oynadı. Hükümet hazırladığı
yasa tasarısı ile, bu projenin YİD kapsamında yapılmasının önünü açarak proje için 2008'de ikinci ihaleye çıkılmasını sağlayacak.
Haydarpaşa da kapsama giriyor
TCDD'nin elinde bulunan ve
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'na (ÖİB) verilmeyen tek liman olan Haydarpaşa Limanı'nın da bir turizm ve ticaret kompleksi haline getirilmesinin önü bu tasarı ile açılacak. Galataport'un 10 katı daha büyük olan Haydarpaşa Limanı ve Garı'nın bulunduğu alan üzerine yapılacak Haydarpaşa Kompleksi için YİD modelli bir
özelleştirme düşünüldüğü için yasanın değiştirilmesine gerekçe oluşturduğu öğrenildi. Haydarpaşa Kompleksi içerisinde yat limanı, yat kulübü, kruvaziyer limanı,
hastane, oteller, kongre ve kültür merkezi, okul ve parkların bulunması hedefleniyor.
Tasarı ile sadece otoyolların değil devlet karayolları ile il yollarının da YİD modeliyle yaptırılması sağlanacak. YİD modelinin uygulanmasında
trafik yoğunluğu fazla olan karayollarına öncelik verilecek. Yapılması şart olan ancak trafik yoğunluğunun az olduğu yolların YİD kapsamında
özel sektör ilgisini çekebilmesi için kamu "katkı payı" adı altında özel sektöre para aktaracak. Bunun için de idareler fizilibite raporu doğrultusunda otoyolu kullanan vatandaşın yerine, özel sektöre kullanım bedeli ödeyecek.
Ulaştırma Bakanlığı yetkilileri, katkı payı uygulamasının sadece kullanımın az olduğu yerlerde uygulanacağına dikkat çektiler. Bakanlık yetkilileri,
Hızlı Tren Projesi kapsamında Ankara'ya yapılması gereken yeni
tren garının da bu tasarının yasalaşmasıyla YİD modeline göre yapılabileceğini ifade ettiler.
'Anayasaya uygun değil'
Birçok özelleştirme ihalesini açtığı davalarla durduran ve
Petrol-İş'in de avukatlığını yapan Gökhan Candoğan, tasarı ile Galataport, Haydarpaşa Projelerinin önündeki YİD Yasası engelinin kaldırılmak istendiğini ancak mevcut haliyle tasarının da Anayasa'ya aykırı olduğunu ileri sürdü.
REFERANS