Hizmet hareketi Türkiye’de cadı avına maruz kaldıktan sonra hizmetle irtibatlı pek çok insan, yeterince araştırma ve planlama yapamadan farklı ülkelere yerleşmeye/sığınmaya çalıştılar. Bu da beraberinde pek çok problemi getirdi. Çözülmesi gereken bu meselelerden birisi de değerlerimizi, kimliğimizi kaybetmeden yerleştiğimiz yeni ülkelerde kendimize bir yer bulmak ve zamanla da bu toplumlara katkıda bulunmaktı. Beklenmedik ve hayal edilmedik büyüklükte baskı ve zulme maruz kalınca, ilk zamanlarda bu konuda gerekli çalışmaların yapılamamış olması anlaşılabilir olsa da “Örnekleri Kendinden Bir Hareket”in bu konuda da bir “Yol Haritası” çıkarması gerekiyordu. WISE Institute bu ihtiyacın karşılanmasına bir katkı sunma adına, Psikoloji, Pedagoji, Eğitim, İlahiyat ve benzeri ilim dallarında, sahalarında uzman pek çok isimle, hazırlıkları ve altyapısı 1 seneyi bulan bir Çalıştay yaptı:

 “FARKLI KÜLTÜRLERDE DEĞERLERİMİZİ KORUYARAK BİR ARADA YAŞAYABİLMENİN İMKAN VE PROBLEMLERİ”

Eğitimci, işadamı gibi kimliklerle farklı kültürlerde yaşayan pek çok hizmet insanı zaten Türkiye dışında yaşıyordu. Türkiye’de yaşanan hukuk ve insanlık dışı politik baskılar sebebiyle Hizmet hareketi ile irtibatlı insanlar bulabildikleri değişik yolları kullanarak, yanlarına zaruri ihtiyaç denebilecek sınırlı eşyalarını da alarak ülkeden ayrılmak zorunda kaldılar. Güvenlik ve özgürlükler öncelendiği için de gidilen yerler daha ziyade dini ve kültürü farklı olan Batı ülkeleri oldu.

Aslında insanın doğduğu, aşina olduğu yerleri terketmesi başlı başına büyük bir olaydır. Ancak Çalıştay’ın konusu olan problem, bu büyük olaya daha büyük sıkıntılı yönler de eklemiştir. Konunun pek çok yönden değerlendirilmesi gerekiyordu. WISE heyeti bu konuyu, dini, kültürel, psikolojik ve eğitim açılarından ele alıp değerlendirdi. Bir sene öncesinden başlayarak çalıştaya hazırlık ve zemin olması için bu dört ayrı başlık altında konuyu sahalarında uzman insanlarla aylık zoom toplantılarıyla değerlendirdi. Bu toplantılarda sunulan bazı tebliğlerin daha sonra kitaplaştırılması da planlanıyor. Dünyanın farklı ülkelerinden akademisyen ve uzmanlar 16-18 Haziran tarihlerinde Camp Chestnut’ta bir araya gelerek uzaktan verdikleri katkıları bu sefer doğrudan sundu, karşılıklı fikir alışverişinde bulundular.

Çalıştayda konu önce 4 ayrı salonda grup olarak ele alındı. Usul, Psikoloji, Eğitim ve Kültür. Akademisyenlerin öncülük ettiği sunumlara diğer katılımcılar da katkıda bulundular. Aynı veya benzer durumları yaşayan farklı tecrübeler de, müspet ve menfi yönleriyle ele alındı. 

Çalıştay’da sadece durum tespiti yapılmadı. Akademik hassasiyet ve uygulanabilirlik dikkate alınarak pratik uygulamaya yönelik bazı teklifler sunuldu. Genel olarak hizmet organizesi altında yapılabilecek etkinliklerin yanında bireysel olarak kişilerin ve ailelerin de yapabileceklerine dikkat çekildi.

Gruplarda elde edilen sonuçlar, son gün bütün katılımcıların huzurunda tek tek değerlendirildi. Yer yer farklı görüşler, itiraz ve muhalefet şerhleri de düşüldü.

Çalıştay sonucundan bazı kesitler:

* Dinin temel prensipleriyle çelişmediği sürece; farklı kültür ve toplumların bilgi ve birikiminden, âdet ve geleneklerinden faydalanılabilir. Ancak bu gelenek ve görenekler, dinin öz hüviyetini bozacak hüküm, yorum ve uygulamalar içermemelidir.

* Entegrasyondan maksat; farklı kültürel, toplumsal ve psikolojik dokulara sahip göçmenlerin ev sahibi toplumla ortak değerlerde bütünleşebilmesidir. Entegrasyon, yaşanan ülkenin dilini konuşmak veya iş bulmanın ötesinde yeni insanlarla tanışmak, network oluşturmak, yerel kültüre uyum sağlamak, kendini yaşadığı ülkeye yabancı hissetmemek, güven vermek ve güvende olmak ve bütün bunları asimile olmadan yapabilmektir.

* Hizmet toplumu içinde yaşanan problemler gibi çok yönlü psikolojik ve asimetrik travma olarak adlandırabileceğimiz ciddi zorluklar yaşanmıştır. Bu çok yönlü psikolojik olgu, yeni yöntemler, bakış açıları ve kavramsal yaklaşımlar gerektirmektedir. Problemlerin çözümünde yalnızca dini telkinler ve hizmet içi diyaloglar ile sınırlı kalınmamalıdır. Aksi halde, çözüm çabaları bu vakaları daha da karmaşık hale getirebilmektedir. 

* Farklı dini ve kültürel grupların Batı toplumlarına entegre olma tecrübesi bizim için kıymetli bir kaynaktır.

Çalıştayın hedefi; Hizmet topluluğunun karşı karşıya kaldığı halihazırdaki en büyük sıkıntı, zorluk ve problem olarak görülen, insanımızın yaşanan tüm zorluklara rağmen kendi zihinsel sağlıklarını, kendi ve çocuklarının kültürel ve dini kimliklerini korurken, bulundukları topluma kapalı kalmadan, aktif, saygınlıklarını kaybetmeden ve sistematik bir şekilde nasıl adapte olacakları konusunda alternatif yorum ve teklif sunmaktı. Bunun ne kadar başarıldığını zaman gösterecek…