Almanya’nın Türkiye’yi dinlemesi ve bu olayın ortaya çıkmasının ardından yapılan açıklamaları değerlendiren uzmanlar, tarihi kökleri olan Türk-Alman müttefiklik ilişkisinde kırılmalar yaşandığını belirtti. Ayrıca Türkiye’nin sessiz kalması ‘düşmanı içeride arama hastalığı’ olarak yorumlandı.

Türk Alman Eğitim ve Bilimsel Araştırmalar Vakfı Başkanı Prof. Dr. Faruk Şen’in, Almanlar’ın Türkiye'yi dinlediği skandalla ilgili yaptığı açıklamalar ses getirdi. Almanlar’ın Türkiye’yi 1976’dan beri dinlediğini belirten Şen, Türkiye’nin Almanlar’ın istihbarat teşkilatı BND’ye (Almanya Federal Haber Alma Servisi-Bundesnachrichtendienst) korkunç haklar tanındığına dikkat çekmişti. Ankara'da 35 kişilik BND teşkilatı kurulduğunu, Türkiye’den 3 bin kişinin dinlendiğini, İsviçre’deki banka hesaplarının da Almanya tarafından bilindiğini söylemişti. Şen’in açıklamalarını değerlendiren uzmanlar ve siyasetçiler çarpıcı tespitlerde bulundu.

Prof. Dr. Sedat Laçiner: İlk başta şunu kabul etmek lazım özellikle son beş yıldır Almanya Türkiye’yi en mahremine kadar dinledi. Ülkeler bir birlerini dinlerler ama bu dinlemenin ortaya çıkması halinde özür dilerler, yanlışlık olduğunu ifade ederler, bir daha olmayacağını söylerler. Fakat Almanya böyle yapmıyor, ‘dinledik, bundan sonra da dinleyeceğiz, dinlememiz son derce doğal, sizi dost bir ülke olarak görmüyoruz’ dediler. Dinlemeden daha ağır skandal dinlemelerin ortaya çıkmasından sonra yapılan açıklamalar. Yarım asrı geçmiş Türk-Alman ittifakında kırılmalar var, çökme var. Dinleme olayı bir skandal fakat ondan çok daha büyük skandal ittifakta olduğumuz ülkenin bizi düşman görmesi.

Her düzeyden isimle, Başbakan düzeyinde dahi Türkiye’ye, ‘sizi dinlenmesi, izlenmesi gereken hedef ülkelerden biri olarak görüyoruz’ şeklinde açıklamalar yaptılar. Bu olağanüstü bir durum, olağanüstü bir gelişme. Almaya ile olan ittifak ilişkimizi sorgulamamızı gerektirir, NATO’da iki müttefik ülkeden bahsediyoruz. Bu düşmanca bir tavır ve bu istihbarat dinlemesinin ötesine geçmiş bir durum.

Bana sorarsanız Almanya’nın gizli dinlemesinden daha ayıp olanı Merkel’in Türkiye’yi dost bir ülke görmediklerini açıkça söylemiş olmasıdır. Gizli dinlemeden daha büyük skandal budur. Türkiye dost bir ülke değildir bir Irak gibi, Kuzey Kore gibi, Arabistan gibi hedef ülke gösteriliyoruz.

Doç. Dr. Sa­vaş Se­lim Genç: Din­le­me ola­yı ilk or­ta­ya çık­tı­ğın­da Al­man­ya is­te­sey­di ‘din­le­me ola­yı­nı bü­yüt­me­ye ge­rek yok bu Tür­ki­ye ile bi­zim ara­mı­zda, Tür­ki­ye Dı­şiş­le­ri­’y­le gö­rü­şe­ce­ğiz’ di­ye­bi­lir­di. Bu açık­la­ma­ya Tür­ki­ye­’nin dün­den ra­zı ol­du­ğu­nu gö­rü­yo­ruz. Tür­ki­ye şim­di da­hi se­si­ni çı­kar­mı­yor, yo­rum yap­mı­yor, ölü tak­li­di ya­pı­yor. Bu du­rum An­ka­ra­’nın en bü­yük dip­lo­ma­si skan­dal­la­rın­dan bir­dir.

Müt­te­fik ül­ke­niz si­zi beş yıl­dır din­le­miş da­ha kö­tü­sü din­le­di­ği­ni bi­le­rek, kas­ten med­ya dip­lo­ma­si­si­ni kul­la­na­rak med­ya­ya ve­ri­yor ar­ka­sın­da du­ru­yor. Al­man­ya­’nın elin­de han­gi bil­gi­ler var, An­ka­ra ni­çin tep­ki ver­mi­yor? De­mek ki An­ka­ra Al­man­ya­’nın elin­de­ki bil­gi ve bel­ge­ler­den o ka­dar en­di­şe du­yu­yor ki içe­ri­de­ki da­ha de­li­li ol­ma­yan, ki­min yap­tı­ğı bel­li ol­ma­yan din­le­me­ler için esip sa­vu­ran­lar ‘se­ni din­le­di­m’ di­yen Al­man­ya­’ya kar­şı tek ke­li­me yo­rum yap­mı­yor. Hat­ta hü­kü­me­te ya­kın med­ya or­gan­la­rı ha­be­ri gör­mü­yor.

Al­man­ya ge­rek­çe­le­ri sı­ra­lar­ken Tür­ki­ye­’yi de­mok­ra­tik NA­TO ül­ke­le­riy­le eş dü­zey ül­ke ola­rak gör­me­di­ği­ni ve Tür­ki­ye­’yi dost ül­ke ola­rak al­gı­la­ma­dı­ğı­nı ve sis­te­mi­ni bu­na gö­re kur­gu­la­dı­ğı­nı söy­lü­yor.

MHP An­ka­ra Mil­let­ve­ki­li Öz­can Ye­ni­çe­ri: Her şe­yi pa­ra­lel ya­pı­ya en­deks­le­yen ka­fa ya­pı­sı­na yö­ne­lik bir ya­zı yaz­dım. Hü­kü­me­tin NSA ta­ra­fın­dan din­len­di­ği, 80 ül­ke ara­sın­da baş­ta ge­le­rek din­len­di­ği söy­len­di.

Al­man­ya BND is­tih­ba­rat ör­gü­tü­nün din­le­di­ği bi­li­ni­yor. Tay­yip Er­do­ğan pa­ra­lel ya­pı der­ken ağ­zı ku­lak­la­rı­na va­rı­yor­du, sal­dı­rı­yor­du. Al­man­ya din­le­di­ği­ni açık­la­dı­ğı­nı söy­ler­ken İçiş­le­ri Ba­ka­nı ‘din­le­ye­bi­lir­ler de ale­nen din­le­me­sin­le­r’ an­la­mı­na ge­len laf­lar edi­yor. Da­vu­toğ­lu­’nun Dı­şiş­le­ri­’n­de gö­rüş­me­si­ni Al­man­ya­’nın din­le­me­di­ği ne ma­lum. TI­R’­lar­la il­gi­li is­tih­ba­ra­tı sağ­la­yan kim­di gös­ter­sin­ler.

Hü­kü­met çok açık şe­kil­de Tür­ki­ye­’nin mil­li stra­te­jik has­sa­si­yet­le­ri­ni göz ar­dı et­miş ya­ban­cı­la­rın de­ne­tim ve uh­de­si­ne geç­me­si­ni teş­vik et­miş ve on­dan son­ra bu­nu bir baş­ka ku­ru­ma yı­ka­rak işin için­den sıy­rıl­ma­ya ça­lı­şı­yor. Tür­ki­ye­’nin mil­li gü­ven­li­ği­ni teh­li­ke­ye at­tı­ğın­dan do­la­yı hü­kü­met suç­lu­dur ve he­sap ver­me­si ge­re­kir. Tür­ki­ye­’nin gü­ven­li­ği Al­la­h’­a ema­net bir ko­nu­ma gel­di. Hem yet­ki­yi adam­la­ra ve­re­cek­sin, hem de ‘Be­ni ni­ye din­le­di­ni­z’ de­me­ye­cek­sin.

CHP Mil­let­ve­ki­li Mah­mut Ta­nal: Tür­ki­ye ses­siz ka­lı­yor çün­kü ce­sa­ret ede­mi­yor, kor­ku­yor. Yok­sa bu ka­dar sus­kun tep­ki­siz kal­ma­sı­nın baş­ka bir an­la­mı yok. En azın­dan bun­la­rın bu şe­kil­de din­len­me­si­nin ulus­la­ra­ra­sı mü­ey­yi­de­le­ri var­dır. Ba­zı iliş­ki­le­rin as­kı­ya alın­ma­sı la­zım. Bu bir ca­sus­luk­tur. Ben­ce din­le­me ko­nu­sun­da Tür­ki­ye'nin al­dı­ğı bir ön­lem yok. Kev­gir gi­bi­yiz. Irak'ta, Su­ri­ye'de te­rör ör­güt­le­ri gi­dip ge­li­yor. Alı­nan ön­lem­ler ka­ğıt üze­rin­de ka­lı­yor. Gü­cün ye­te­ne kar­şı kul­la­nı­yor­sun sa­de­ce. 17-25 Ara­lık'ta bu din­le­me­le­ri iç si­ya­si po­li­tik mal­ze­me yap­tı­lar. Bu­ra­da Al­man­ya ko­nu­su­nu iç po­li­tik mal­ze­me­si ya­pa­ma­yın­ca duy­ma­maz­lık­tan ge­li­yor­lar. Ka­mu­oyu keş­ke bil­me­sey­di di­ye mah­cu­bi­yet ya­şı­yor­lar.