Japonya Havacılık ve Uzay Keşif Ajansı (JAXA) personeli, Ay'ı Araştırmak için Akıllı Lander (SLIM) uzay aracının Ay'a nokta atışı iniş operasyonunun canlı yayınını izliyor.

Japonya uzay aracını cumartesi günü erken saatlerde Ay yüzeyine indirerek tarihte Ay'a ulaşan beşinci ülke oldu.

Ancak güç kaynağındaki bir sorundan dolayı görevin planlanandan daha kısa sürme ihtimali bulunuyor.

Yetkililer astronot taşımayan uzay aracının, görevin önceliklerinden biri olan nokta atışı iniş yapıp yapmadığını analiz etmek için daha fazla zamana ihtiyaç duyduklarını açıkladı.

Japonya Uzay ve Astronotik Bilimler Enstitüsü Başkanı Hitoshi Kuninaka, Ay'ı Araştıran Akıllı Gezgin anlamına gelen ve kısaca SLIM olarak adlandırılan aracın ay yüzeyine indiğine ve Dünya'ya veri gönderdiğine inandıklarını söyledi.

Ancak Kuninaka, SLIM'in güneş panellerinin güç üretmediğini ve uzay aracının pil ömrünün sadece birkaç saat daha süreceğini söyleyerek şu anda önceliğin aracın kalan bataryayla mümkün olduğunca çok Ay verisi toplaması olduğunu ekledi.

Japonya Amerika Birleşik Devletleri, Sovyetler Birliği, Çin ve Hindistan'ın ardından Ay'a ulaşan beşinci ülke oldu.

Kuninaka, Japonya'nın uzay programının en azından "asgari" bir başarı elde ettiğine inandığını söyledi.

SLIM, cumartesi gece yarısı Tokyo saatiyle 12:20 sularında Ay'a iniş yaptı.

Japonya uzay ajansının başlangıçta SLIM'in ay yüzeyinde olduğunu, ancak hala "durumunu kontrol ettiğini" söylemesinin ardından gergin bir bekleyiş başladı.

Yaklaşık iki saat sonra yapılan basın toplantısına kadar daha fazla ayrıntı verilmedi.

Görevin tam anlamıyla başarılı sayılabilmesi için uzay yetkililerinin SLIM'in tam isabetli bir iniş yapıp yapmadığını teyit etmeleri gerekiyor. Kuninaka, daha fazla zamana ihtiyaç duyulmasına rağmen, uzay aracının inişe kadar olan hareketini gösteren verileri gözlemlemesine dayanarak, kişisel olarak bunun büyük olasılıkla başarıldığını düşündüğünü söyledi.

Çok küçük bir hedefi vurmayı amaçlayan SLIM, yaklaşık bir binek araç büyüklüğünde hafif bir uzay aracı. SLIM daha önceki tüm Ay inişlerinden çok daha fazla kontrol vaat eden "nokta atışı iniş" teknolojisini kullanıyordu.

Önceki sondaların çoğu yaklaşık 10 kilometre genişliğinde iniş alanları kullanırken, SLIM sadece 100 metre genişliğinde bir alanı hedeflemişti.

Proje, Japonya Havacılık ve Uzay Keşif Ajansı (JAXA) tarafından hassas teknoloji üzerine yirmi yıldır sürdürülen çalışmaların bir meyvesi.
Uzay aracı alçalırken, JAXA'nın görev kontrol merkezi her şeyin planlandığı gibi gittiğini söyledi ve daha sonra SLIM'in Ay yüzeyinde olduğunu söyledi.

Ancak inişin başarılı olup olmadığından bahsedilmedi. Kontrol merkezi sürekli olarak "durumunun kontrol edildiğini" ve basın toplantısında daha fazla bilgi verileceğini tekrarladı.

JAXA uzay ajansına göre, "Ay Keskin Nişancısı" lakaplı SLIM, cumartesi gece yarısı alçalmaya başladı ve 15 dakika içinde Ay yüzeyinin yaklaşık 10 km yukarısına indi.

JAXA, 5 km yükseklikte, iniş aracının dikey bir iniş modunda olduğunu, daha sonra yüzeyin 50 m yukarısında SLIM'in güvenli bir iniş noktası bulmak için paralel bir hareket yapması gerektiğini söyledi.

JAXA, görevin ana amacının, Ay görevlerinin "inmenin kolay olduğu yere değil, istediğimiz yere" inmesine olanak tanıyacak yeni iniş teknolojisini test etmek olduğunu söyledi.

Uzay aracının, özel bir kamera ile mineralleri analiz etmek de dahil olmak üzere Ay'ın kökeni hakkında ipuçları araması bekleniyor.

Çarpışmayı hafifletmek için bir yastıkla donatılmış olan SLIM, volkanik kayalarla kaplı bir bölgenin yakınındaki Shioli kraterinin yakınına inmeyi hedefliyordu.

Yakından izlenen bu görev, ABD'li bir özel şirketin Ay görevinin, uzay aracının fırlatılmasından saatler sonra yakıt sızıntısı yaşaması nedeniyle başarısız olmasından sadece 10 gün sonra gerçekleşti.

SLIM, eylül ayında bir Mitsubishi Heavy H2A roketiyle fırlatıldı. Başlangıçta Dünya yörüngesinde dolandı ve 25 Aralık'ta Ay yörüngesine girdi.

JAXA zorlu inişlerle ilgili büyük bir tecrübeye sahip. 2014'te fırlatılan Hayabusa2 uzay aracı 900 metre uzunluğundaki Ryugu asteroidine iki kez iniş yaparak Dünya'ya geri gönderilen örnekleri toplamıştı.

Uzmanlar SLIM'in özellikle Ay'a nokta atışı inişinin başarılı olmasının Japonya'nın küresel uzay teknolojisi yarışındaki profilini yükselteceğini söylüyor.

Tokyo Üniversitesi Mühendislik Fakültesi'nde havacılık profesörü olan Takeshi Tsuchiya, Ay keşiflerinin geleceği için hedeflenen bir alana inişin doğruluğunun teyit edilmesinin önemli olduğunu söyledi.

"Japonya'nın Ay'ın gelişimindeki konumunu düzgün bir şekilde ortaya koyabilmesi için uygun teknolojiye sahip olduğunu dünyaya göstermek gerekiyor" dedi.

Tsuchiya, Ay'ın kaynak keşifleri açısından önemli olduğunu ve Mars gibi diğer gezegenlere gitmek için bir üs olarak da kullanılabileceğini söyledi.