ÇANKIRI (A.A) - Ferhat Barulay - Özgür Alantor - Çankırıda
Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi tanığı 500 yıllık Koca Meşe, akademisyenlerin 3
yıllık çalışmasıyla çürümekten kurtarıldı.
Yapraklı ilçesi Karacaözü köyündeki 500 yıllık olduğu bildirilen Koca Meşe
ağacında çürüme belirtileri görülmesi üzerine, durum köylüler tarafından resmi
makamlara iletildi.
Yapraklı Kaymakamlığı ve Çankırı Karatekin Üniversitesi Orman Fakültesi
ortaklığında başlatılan kurtarma çalışmasında, çürümeye Meşe Tekeböceği
zararlısının neden olduğu tespit edildi. Bunun üzerine ağacı kurtarmak için
çalışmalara başlandı.
-Dekan Prof. Dr. Ziya Şimşek-
Çankırı Karatekin Üniversitesi Orman Fakültesi Dekanı ve Orman Entomolojisi
ve Koruma Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ziya Şimşek, AA muhabirine yaptığı
açıklamada, Koca Meşenin 2005 yılında anıt ağaç olarak tescil edildiğini
kaydetti.
12 metre boyundaki Koca Meşenin 250 metrekare alanı kapladığını ifade eden
Şimşek, şöyle devam etti:
Bu ağaç, 30 ile 40 metre boy yapabilen 2 metre çapında yaklaşık 500 yıl
yaşayabilen bazı yörelerde ise en fazla bin yaşına kadar yaşayan ağaç
türlerimizden birisidir. Bu ağaç, nesli tükenen ağaç türlerindendir. Meşe
ağaçları ülkemizin asli ağaçlarındandır. Ülkemizde, 18 meşe türü vardır. Kendine
özgü bir tür olan Koca Meşe, anıt ağaçlardandır. Bu bakımdan da çok önemlidir. Bu
meşe türümüzün bu yörede bulunması ilginçtir. Bundan beş yıl önce bu özellik
bizim dikkatimizi çekmiştir. Bu ağacın korunması gerektiği kanaatine vardık.
-4 kişilik ekip çalıştı-
Prof. Dr. Şimşek, Karacaözü köyündeki 500 yıllık ağacın gövde bölümünde
Meşe Tekeböceğinin zarar vermesiyle başlayan sorunların gözlenmesi üzerine bu
konuda deneyimli 4 kişilik bir ekiple mücadeleye başladıklarını ifade etti.
Yaklaşık 3 yıl ağaç üzerinde çalışma yaptıklarını dile getiren Şimşek, şöyle
konuştu:
Ağacı hayata döndürmek için bir dizi önlem aldık. Böceklerin larvaların
girdiği delik ve galerilerin içine ilaçları attık. Organik olan aşı malzemeyle
delik ağızlarını kapattık. Bir hafta sonra gelip bunları kontrol ettik. Eğer
ağacın dibine hızar talaşı gibi akıntılar oluyorsa bu böceğin içeride çalıştığını
gösterir. Bu durumda doktorların kullandığı serum hortumu ile galerilere ilaç
koyduk. Bir hafta sonra geldiğimizde hızar talaşı olmadığı için ağacın
böceklerden arındığını anladık. Böylelikle böcekleri ağaçtan uzaklaştırdık. Ağaca
yaptığımız gübreleme, sulama gibi bakımlar sonucunda tekrar hayata döndüğünü
gördük.
-Meşe Tekeböceğinin nesli tehlikede-
Avrupa Birliği Habitat Yönetiminin nesli tehlike altındaki türler
listesinde Meşe Tekeböceğinin de olduğunu hatırlatan Şimşek, anıt ağaç kadar
ağaca zarar veren böceğin de önemli olduğunu söyledi.
Hem meşe ağacı hem de Meşe Tekeböceğinin kırmızı listede olduğunu aktaran
Şimşek, şöyle konuştu:
Öncelikle ağacı kurtarmaya çalıştık. Bunun nedenini şöyle açıklayabilirim.
Meşe Tekeböceği anıt ağacımızın çevresinde bulunan kavak ağaçlarında da
bulunuyordu. Çevredeki böcekleri koruma altına aldık. Amacımız hiçbir zaman,
herhangi bir canlıyı yok etmek değil. Tam tersine bilim adamı olarak onların
sürdürülebilir olmasına katkı sağlamaktır. Bizim burada yaptığımız işlem Koca
Meşeyi hayata döndürmekti. Üzerinde bulunan böcekleri arındırmakla beraber
civarda bulunanların yaşamalarına olanak sağlamaktı. Bu çalışmamızda bunu
başardığımızı söyleyebiliriz.
Şimşek, ağacı ve nesli tükenmekte olan böceğin yaşamını sürdürmesine katkıda
bulunmanın mutluluğunu yaşadıklarını dile getirdi.
Yayıncı: Ebubekir Gülüm