Ali Bulaç: İslami siyasetin kriterleri

(...)

İslamcı/İslami siyaset konuyla ilgili Kur'an ve Sünnet'te yer alan hükümlerini referans alır. Bu siyaset hakkında hüküm verir, eleştirir veya desteklerken sadece İslami referanslara bakılır. Herkes dini siyasette istismar edebilir; ticarette, sosyal hayatta da dinin istismarına rastlayabiliriz. Laiklik, demokrasi, milliyetçilik, sosyalizm, Kemalizm de istismar edilir. İstismara kalkışan kişi istismar edecek şey bulur; bir toplumda hangi şey revaçta ise onu istismar eder.

O zaman siyasi kimliğinin başına ‘İslamcı/İslami/dindar' etiketi yapıştıranın beyanına, programına bakarız ama en çok takip ettiği politikalara, yani ameline bakmamız lazım. Bana göre İslamcı/İslami siyasetçiyi şu hususları temel alıp kritik edebiliriz: Hukuk, güvenlik, özgürlük, ahlak, adalet, birlik.

Hukuk: Teorik ve pratik söylem ve uygulamalarda hukuka uygunluk temel kriterdir. Yönetici keyfî yasa çıkartıyorsa, işine gelmeyen yasaları iptal ediyorsa, yasayı uygulayanlara engel oluyorsa hukuku çiğniyor demektir. Hukuk (verili anayasa ve yasalar) eksik, yetersiz olabilir, bunları değiştirmek gerekir; ancak yasa değişikliği keyfi değil, usule ve genel kabule göre olmalıdır.

Güvenlik: Toplumun can, mal, namus güvenliği; iç çatışma potansiyeli, suç oranları,  grupların ihtilaflarını hangi yöntemlerle –müzakereyle mi, çatışarak mı- çözdüğü konusu; cinayet, yaralama, gasp, hırsızlık, terör vb. suçlar ile ülkeye yönelen dış tehditlerin katsayısı birer ölçüttür.

Özgürlük: Başta din ve vicdan özgürlüğü olmak özere, ifade özgürlüğü, kamusal görünürlük, muhalefet ve örgütlenme hakkı ile gösteri hakları. Bu haklar ve özgürlükler bütün din müntesipleri ve farklı siyasi görüşler için tanınıyorsa o toplum özgürdür.

Ahlak: Bu ahlaki dürüstlüğün kültürün parçası olmasından şeffaflık, hesap verebilirlik ve işlerin rüşvet ve yolsuzluk olmadan yürütülmesine kadar uzanır. İnsan ilişkilerinin kibarca, nezaket ve edeb içinde sürmesi de buna dahildir.

Adalet: Adaleti iki anlamda kullanıyorum; biri cezai adal