Bu daha başlangıç

 

Prof. Levent Kurnaz, uzun yıllardır iklim değişikliği üzerine çalışıyor, nedenleri ve etkileri konusunda kamuoyunu bilgilendirmek için uğraşıyor. Kurnaz’la son iki haftada yaşanan ve ‘felaket’ olarak dillendirilen aşırı yağışları konuştuk:

“Hava ısındıkça iki çok önemli şey olur. Birincisi, su daha fazla buharlaşır. Atmosferde daha fazla su olur. İkincisi, daha fazla enerji olduğu için atmosferdeki her türlü hareket hızlanır. Rüzgâr hızlanır, yağış artar. Ani olaylar çoğalır. Yağış bardaktan boşalırcasına olur. Son yaşadığımız hava olayında temel problem bu. Geçen hafta normalde iki ayda olması gereken yağış miktarı iki saatte düştü. Bu hafta ise bir aylık yağış iki saatte düştü. 2009’da can kayıplarının da yaşandığı İstanbul Ayamama olayında yaklaşık altı saatte 170 mm. yağış düşmüştü. Bunlar beklenenin çok çok üzerindeki yağışlar.

 

Atmosferde çok fazla su buharı olabilir ama her zaman yağmura dönüşmez. Dönüşmesi için özel koşullar gerekir. İstanbul açısından bakıldığında bu özel koşul, çok düşük oranda bir soğuk hava cephesidir. Balkanlar üzerinden soğuk hava cephesi geldiğinde böyle bir yağışa dönüştü. Hava birden soğuduğu için atmosfer su buharı tutabilme yeteneğini kaybetti. Ama bu da yeterli değil... İstanbul Boğazı’nın iki aydır gördüğümüz turkuvaz renginin ana nedeni Sahra Çölü’nden gelen toz bulutları. Bu toz bulutları İstanbul üzerindeki bir soğuk hava cephesiyle de karşılaştığı an korkunç yağış bırakıyor.”

Kurnaz, eskiden İstanbul’da 33-34 derece sıcaklığın pek sık görülmediğini ancak bunların artık normal karşılandığını, hatta bir önceki hafta 36 dereceyi gördüğümüzü hatırlatıyor. Son dokuz günde yaşanan iki etkili yağışın tekrar olup olmayacağını sorduğumuzda ise cevabı net: “Garanti.”

Meteoroloji günler öncesinden İstanbulluları sağanak konusunda uyarmıştı ancak kimse camı, çerçeveyi indirecek şiddette doludan bahsetmemişti. Bu d