[Dr. Ömer Özdemir yazdı] Eleştiri kültürü üzerine

Bugün orta yaş üstü hemen hemen herkesin hatırlayabileceği,  yıllar öncesinde BP Süper V motor yağı reklamı vardı: Kamyon şoförü yaptığı işi profesyonellik bağlamında değerlendirip (ki öyledir) mesleğinin inceliklerinden bahsederken; ‘Doğru yağ koymazsan ne olur o motora?’, ‘Direksiyon sallamak atmasyon sallamaya benzemez.’, ‘Bu makama oturmak o kadar kolay bir iş mi? Yağdan anlıycan, yakıttan anlıycan, motordan anlıycan, lastikten anlıycan, anlıycan oğlu anlıycan.’ sözlerinin ortasında ve sonunda ‘Ağzı olan konuşuyor, ağzı olan konuşuyor.’ serzenişiyle de, kamyon ve kamyonculukla ilgili konularda değerlendirme, yorum ve konuşmanın rastgele yapılmaması gerektiğini vurguluyordu. Youtube’dan videoyu izlemenizi taviye ederim.

Bu kamyoncu örneğin de de olduğu gibi, her iş kurallarına uygun yapılırken dikkat edilmesi, özen gösterilmesi gereken yönleri göz ardı edilmemelidir. Aynen; tenkit, kınama, yargılama anlamlarına da gelen eleştiride de ağzı olan konuşmamalıdır.

“Hayvanlar koklaşa koklaşa, insanlar konuşa konuşa.” atasözünde de  ifade edildiği gibi, iletişimin temelinde konuşmak vardır. Eleştiri de bir tür konuşma biçimi ve iletişim kültürüdür.

-Eleştiri, bir konu(ürün, fikir, davranış, iş)daki eksik, düzensiz, doğru yada yanlış yanların yazılı veya sözlü ifade edilmesidir. En kolay şey eleştiri yapmaktır. Ama çoğu küskünlükle, kırgınlıkla ve iyi ilişkilerin son bulması gibi olumsuz bir şekilde sonuçlanır. ‘Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar.’ sözünü de unutmadan, yanlış anlaşılmamak, olumlu bir sonuca ulaşmak için eleştirinin sahip olması gereken özellikler iyi bilinmelidir. Eleştiri ve eleştirici şu özelliklere sahip olmalıdır:

-Eleştiri aklımıza geldiği gibi ‘çala kalem’ yapılan bir iş değildir. Evvela eleştirilen konunun gerçekten uzmanı olunmalıdı