Ferşi Arşa Bağlayan Besmele

Üstad Bediüzzaman Hazretleri Besmele’nin bütün kâinattaki tecellileri hakkında şöyle bir tesbitte bulunuyor:

“Bismillahirrahmanirrahim’in bir cilvesini şöyle gördüm ki: Kâinat sîmâsında, arz sîmasında  ve insan sîmasında birbiri içinde birbirinin nümunesini gösteren üç  Rubûbiyet sikkesi (basılan paralar üzerindeki damga ve mühür) var.

“Biri: Kâinatın heyet-i mecmuasındaki (genel görüşünde) karşılıklı yardımlaşma, dayanışma, kucaklaşma ve cevaplaşıp birbirinin imdadına koşmadan tezâhür eden Ulûhiyetin büyük sikkesidir ki, Bismillah’daki ‘Allah’ lâfzı ona bakıyor. (Yani Celâl ve azametle bütün kainata tecelli ediyor.)

“İkincisi: Küre-i arz sîmasında nebâtat ve hayvanatın tedbir, terbiye ve idaresindeki birbirine benzerlik, tenâsüb, intizam, insicam (âhenk), lütuf ve merhametten tezâhür eden Rahmaniyetin büyük sikkesidir ki, Bismillahirrahmanirrahim’deki Rahman lâfzı ona bakıyor. (Yani merhamet-i İlahî ile arzda tecelli ediyor.)

“(Üçüncüsü) Sonra, insanın her türlü duygu ve kabiliyetleri içinde toplayan mahiyetinin simâsındaki letâif-i re’fet (Cenab-ı Hakk'ın lâtif ve ince lütuflarından tecelli eden merhametinden),  dekâik-i şefkat ve İlahî merhametinin şualarından tezâhür eden Yüce Rahîmiyetinin sikkesidir ki, Bismillahirrahmanirrahim’deki Rahîm lâfzı ona bakıyor. (Yani ahsen-i takvim üzere yaratılan insana mahsus, lâtifeler, ince duygular ve harika kabiliyetler Rahim isminin tecellisidir.)

(Dikkat edilirse Allah ismi, Kainata; Rahman ismi arza; Rahîm ismi de insana bakıyor. Bu sıralamayı başka âyetlerde de görmekteyiz.  Mesela; “Allah’ın âyetlerindendir yani varlığının ve kudretinin delillerindendir: Gökleri ve Arzı yaratması; siz insanların lisanlarınızın ve renklerinizin farklı olması