Rahman'ın talimi Kur'an

Rahman Suresi, ta başında derin bir varlık sırrını ifade ediyor: “Rahman… Kur’an’ı talim etti. İnsanı yarattı. Ona beyanı öğretti. Güneş ve ay bir hesap ile hareket etmekteler. Yıldızlar ve bitkiler hep secdededirler. Göğü bu âhenkle O yükseltti ve bu mizanı koydu ki siz de ders alıp ölçü dışına taşmayasınız. Öyleyse siz de tartıyı adâletle yapın, sakın teraziyi, dengeyi aksatmayın.” (55/1-9)

Bu surenin birinci âyeti, sadece “Er-Rahman” kelimesidir. Allah ism-i celâli Cenab-ı Hakkın bütün kemâl sıfatlarını içine alan sadef gibidir. Allah ismi, Cenab-ı Hakkın aynî sıfatları olan, Vücud, Kıdem, Beka, Vahdaniyet Muhalefetin lil havadis, Kıyam bi nefsihî gibi zâtî sıfatlarına bakar. Rahman ismi ise Cenab-ı Hakkın ne ayn ne de gayr olan ‘Hayat, İlim, İrade, Kudret, Sem’i, Basar, Kelam, Tekvin gibi subûtî sıfatlarına bakar. 

Çünkü Rahman, Rezzak yani rızık veren mânâsınadır. Rızık bekaya sebeptir. Bekâ vücudun tekerrüründen ibarettir. Vücud ise birincisi mümeyyize (ayrılıp seçen), ikincisi muhassısa (tahsisn  eden), üçüncüsü müessire (tesir eden) olmak üzere İlim, İrade, Kudret sıfatlarını gerektirir. Bekâ, rızkın semeresinin mahsulü olduğu için Basar (görme), Sem’ (işitme), Kelâm (konuşma) sıfatlarının iktiza eder. Böylece, rızka muhtacı olan istediği zaman ihtiyacını görsün. 

Rahman  olan Cenab-ı Hak yaratma, hayat verme, bilme, işitme, görme konuşma gibi sıfatlarla kainatı yaratmış ona tekvînî kanunlarını ilahî bir mesaj ve buyruk olarak talim etmiştir. İnsanların yanlışlıkla tabiat kanunları dedikleri şeyler, fıtrî, tekvînî, ilâhî kanunlardır. Kelamı olan Kur’an-ı Kerimi Cenab-ı Hak daha insanı yaratmadan önce kainata talim etmiş gibidir… Büyük insan kainata talim edilen Kur’an, daha sonra yaratılan küçük kainat insana beyan öğretilip Cenab-ı Hakka muhatap hâle getirildikten sonra aynı şekilde kitap olarak gönderilmiştir. Bediüzzaman Hazretlerinin Muhakemat Risalesinin başında belirttiği gibi