Toplumsal uzlaşının yolu hukuktan geçer

Türkiye, hukuk ve insan haklarında her geçen gün dünyadan kopmaya devam ediyor. Savrulmanın sınırı yok. Pasifik Okyanusu’ndaki, dünyanın en derin çukuru olan Mariana Çukuru’na kadar yolu var. Tek adam, otokratik rejime geçeli bir hayli zaman oldu. CHP gibi ekserisi laik kesimler uzun zamandır feryat ediyorlardı ama İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı İmamoğlu Silivri’ye gönderilince daha bir aydınlandılar. Özgürlük yürüyüşleri, mitingler hukuk sınırlarında kalınca çok değerli tepkiler. Dış basında hukuksuzluklarla ilgili çıkan yazılar da bir o kadar kamuoyunu aydınlatma adına önemlidir. Yapılan boykotlar da oldukça akıllı ve yıldırıcı hamleler.

Cumhurbaşkanı veya siyasi bir otoritenin keyfî kararlar alamayacağı, Anayasa’nın 11. maddesinde de şu ifade yer alır: “Anayasa hükümleri, yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını ve diğer kuruluş ve kişileri bağlayan temel hukuk kurallarıdır. Kanunlar anayasaya aykırı olamaz.” Yani savcılar, hâkimler, valiler, polisler, askerler, anayasaya aykırı bir karar alamazlar, anayasaya aykırı bir talimat veremezler; ayrıca anayasaya aykırı bir kanun da çıkartılamaz.

Uluslararası insan hakları kuruluşları, son on yılda Hizmet Hareketi mensuplarına yönelik ağır hak ihlallerini defalarca raporlamıştır. Birleşmiş Milletler, Türkiye’de Hizmet’le bağlantılı kişilerin keyfî olarak tutuklandığını, işkence ve kötü muameleye maruz bırakıldığını tespit etmiş; BM Keyfî Gözaltı Çalışma Grubu birçok tutuklamayı hukuksuz ilan etmiştir. Amnesty International ve Human Rights Watch, darbe girişimi sonrası on binlerce kişinin işten atılması, mal varlıklarına el konulması, gözaltında işkence ve uzun tutukluluk gibi uygulamaları belgeleyerek kitlesel cezalandırmaya dikkat çekmiştir. Freedom House ise Türkiye’yi özgür olmayan ülkeler arasında göstererek, özellikle Hizmet mensuplarına yönelik yurt dışı kaçırmalar, pasaport iptalleri ve baskı politikalarını “uluslararası baskı” örnekleri olarak raporlamıştır. Tüm bu raporlar, yaşananların sadece iç hukuka değil, evr