Borç oranı rekor kırdı: 2001’e dönüş!

Öte yandan borcun içeriğinde ise temel bir farklılık dikkat çekiyor. 2001 yılında borç yükü kamu kesiminde iken 2018 yılına gelindiğinde borç yükü daha çok özel kesimin omuzlarında. Ancak kamunun borç yükü son dönemde sert şekilde arttı. 2017’nin son çeyreğinde kamu borcunun milli gelire oranı yüzde 8,4 iken bu oran 2018’in son çeyreğinde yüzde 13,7’ye fırladı.

444,8 milyar dolarlık dış borcun 140,5 milyar doları kamu kesiminin borcu iken, 298,3 milyar doları özel kesimin 6 milyar doları ise Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın borcundan oluştu. Öte yandan kamu kesiminin dış borcunda 3 ayda 3,2 milyar dolarlık artış yaşanırken, özel kesimin borcunun 6,2 milyar dolar azalması dikkat çekti. Böylece Türkiye’de özel kesim borç öderken, kamu kesimi ise borcunu arttırmış oldu.

Kamu borcuna ilişkin sorularımızı yanıtlayan finans profesörü Yalçın Karatepe kamu borcunun istatistiklere yansıyan büyüklüğün üzerinde olduğunu vurguladı. Karatepe “ açıklanan kamu borç verilerinde avrasya tüneli, köprüler, şehir hastaneleri, havalimanları gibi özel kesime kamu teminatıyla yaptırılan borç bulunmuyor” dedi. Ayrıca bir özel şirket pozisyonunda olan Varlık Fonu borçlarının’da kamu borçlarının istatistiklerine yansımadığının altını çizdi.

Kamu kesimi borcunda vade azalırken, faiz oranları artıyor. 2013’te ortlama yüzde 4,5 ile borç bulabilen Hazine 2018 yılında yüzde 20’lere varan faizle borçlanmak zorunda kalıyor. 2019 bütçesinde hazine’nin ödemeyi planladığı toplam faiz ödemesi ise tam 117 milyar TL. Üstelik bütçe açığı devam ettiği için kamu borcu da giderek artıyor.

 Borç verilerine ilişkin sorularımızı yanıtlayan uluslararası finans uzmanı Murat Kubilay özel kesimin borcunun da günün sonunda kamu kesiminin omuzlarına yükelenceğini vur