Türk adaletinin karnesi açıklandı

⏱ Okuma Süresi 3 dk•Yayınlanma Çarşamba, Temmuz 10 2019

10 Temmuz 1967’de Cenevre’de düzenlenen Hukuk Yoluyla Dünya Barışı Konferansı sonrası, Türkiye Cumhuriyeti’nin o dönemki Bakanlar Kurulu bu tarihi Dünya Hukuk Günü ilan etmişti. Ancak 10 Temmuz’u Dünya Hukuk Günü olarak anan tek ülke olan Türkiye’de, bugün hukukun adı var kendisi ise yok.

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Onursal Üyesi, Avukat Fikret İlkiz’e göre hukuk devletinin tanımı, Türkiye’deki mevcut uygulamayla örtüşmüyor. İlkiz, “Bir ülkede gazetecilerin susturulması yönünde, akademisyenlerin susturulması yönünde ceza davaları açılıyorsa o ülkede hukuk devleti olduğunu iddia etmek çok zordur” tanımını yapıyor.

“Türkiye’de yargıya güvenenlerin oranı yüzde 38”

Deutsche Welle Türkçe’den Pelin Ünker’in haberine göre, Sosyal Demokrasi Vakfı SODEV’in Haziran 2019’da sonuçlarını açıkladığı “Yargı Bağımsızlığı ve Yargıya Güven” anketine göre Türkiye’de yargıya güvenenlerin oranı yüzde 38’e kadar geriledi. Yargının bağımsız olmadığına inanların oranıysa yüzde 38.

Yargıya güvenin azaldığı hükümet tarafından da kabul edilirken, vatandaşın bu algısını değiştirmek için yeni bir strateji planı hazırlandı. Peki, bu noktaya nasıl gelindi?

1988 ile 2014 yılları arasında Cumhuriyet Savcılığı yapan Avukat Reşat Uğur Soysal’a göre, yargının bağımsızlığı konusunda esas kırılma noktası 2010 referandumu. Soysal, “2010 Referandumu’ndan sonra HSYK seçimleri de tüm hakim savcıların oylamasına dönüştü yani seçimle gelmeye başladı. Bu süreç de hakimlerin ve savcıların gruplaşmasına yol açtı” diyor.

Cumhurbaşkanlığı sistemine geçilmesiyle Hakimler Savcılar Kurulu’nun 6 üyesini atama yetkisi Cumhurbaşkanı’na, kalan 7 üyesini atama yetkisi ise Meclis’e verildi. Yürütme ve yasamanın yargıyı bir araç olarak kullandığı kaygısı öne çıktı.

Yargının siyasallaşması konusunda hukukçular arasında görüş ayrılıkları var. Avukat Fikret İlkiz’e göre, eleştirilerde esas kıstas kişisel hak ve özgürlüklerin korunması olmalıyken, Avukat Mehmet Sarı’ya göre yasama üzerindeki baskı örnekleri başka ülkelerde de görülüyor.