Network marketing caiz mi, değil mi?

Network marketing (ağ pazarlama) ağları yeni tip Koronavirs (Covid-19) salgınında patlama yaptı. 

Özellikle piyasada bulunmayan sağlık ve kozmetik ürünlerini pazarlayan söz konusu ağlara dair Türkiye'de ve dünyada pek çok mağduriyetler var. 

Network marketing (ağ pazarlama) tartışmalarına İslam fıkhı uzmanları da dahil oldu. Tr724 yazarı ilahiyatçı Dr. Yüksel Çayıroğlu tartışmaya fıkhi açıdan yaklaştı.

Network marketing (ağ pazarlama); toptancı, perakendeci ve dağıtıcı gibi aracı kurumları ortadan kaldırarak ürün ve hizmetlerin bizzat müşterilerin ayağına gidilerek tanıtım ve pazarlamasının yapıldığı “doğrudan satış”ın bir çeşididir. Ağ pazarlamanın diğer bir adı da çok katlı pazarlamadır (multi-level marketing).

Doğrudan satışın tek katlı pazarlama ve çok katlı pazarlama (multi-level marketing) olmak üzere iki çeşidi vardır. Tek katlı pazarlamada, firma adına çalışan pazarlamacılar (distribütörler), tek tek müşterilerin ayağına giderek ürünlerini satmaya çalışırlar. 

Sattıkları her ürün için de firmadan belirli bir komisyon alırlar. Çok katlı pazarlamada ise her distribütör kendisiyle aynı işi yapacak yeni üyeler bularak bir ekip/ağ oluşturmaya çalışır ve bu ekipteki diğer distribütörlerin satın aldığı veya sattığı ürünlerden de firmanın belirlediği bir plan çerçevesinde komisyon kazanır.

Her iki sistemde de firmaların amacı ürünlerini distribütörler aracılığıyla doğrudan son tüketiciye ulaştırmaktır. 

Fakat çok katlı pazarlama sisteminin kendine özgü bir kuruluş ve işleyiş felsefesi vardır. Bu sistemde t