Rusya'nın gözü Ukrayna'nın yeraltı zenginliklerinde

Ukrayna'nın güneyindeki Zaporijya bölgesindeki Dniprorudne kenti yakınlarında, yerin yaklaşık bir kilometre derinliğinden çıkarılan cevherler, yüzde 60'ı aşan demir oranıyla ünlü. Savaş öncesinde Ukrayna stratejik açıdan önemli bu hammaddeden yılda 4,5 milyon ton üretiyor ve büyük kısmını başta Slovenya, Çekya ve Avusturya olmak üzere Avrupa ülkelerine ihraç ediyordu. Dniprorudne'nin maden yatakları Ukrayna'ya yılda 200 milyon euroluk gelir sağlıyordu. Çıkarılan demirin yaklaşık üçte biri de Zaporijya'da işlenip çelik olarak ihraç ediliyordu.

Ancak 2022 yılı yazında kentin Rus birliklerince işgal edilmesiyle her şey durdu. Stratejik öneme sahip hammadde artık Rusya'ya gidiyor. Madenleri işleten şirketin Ukraynalı, Slovakyalı ve Çek yatırımcılarının malına Rus işgal yönetimi tarafından fiilen el kondu.

Ukrayna gümrüğü verilerine göre maden ihracatı 2022'de bir önceki yıla göre neredeyse yüzde 60 oranında geriledi, elde edilen gelir 3 milyar doların altına düştü. Kanadalı düşünce kuruluşu SecDev'in tahminlerine göre işgal altındaki Ukrayna topraklarındaki madenlerin toplam değeri 12 milyar doları buluyor. Bu madenlerin arasında demirin yanı sıra metalurji açısından kritik önem taşıyan taşkömürü, titanyum, manganez de bulunuyor. Altın, doğal gaz, petrol, kaolin, tuz, alçı taşı, zirkonyum ve uranyum da bu bölgelerde bulunan yeraltı zenginlikleri arasında.

Ukrayna'nın en büyük demir cevherlerinin bulunduğu Kırıvıy Rih havzası ve işleme tesisleri Kiev hükümetinin kontrolü altında olsa da, güneydoğuda Rus işgali altındaki komşu bölgelerden sürekli ateş altında. Kiev Stratejik Araştırmalar Enstitüsünden Yaroslav Şalilo, Moskova'nın stratejik hesabının özellikle de Ukrayna'nın ekonomik potansiyelini çökertmek olduğunu, bu noktada hammaddeye el koymakla ateş açarak yok etmek arasında pek fark bulunmadığını belirtiyor.

Ekonomi uzmanı Şalilo, hammadde sık