Bir zamanlar CIA
ajanlarının, askerlerin kullandığı GPS’e önce taksiciler, sonra özel şirketler merak saldı; derken bu
buluş piyasaya çıkan yeni cep
telefonları ile cebimize girdi. Araba navigasyonlarında (yol bilgisayarı) bulunan alıcıları sayesinde GPS, günlük yaşamın parçası oluverdi. Artık biri bizi gözetliyor!
Bir zamanlar ajanlar kullandığı için adı ‘kötü’ye çıksa da aslında GPS, insanoğlunun hayatını kolaylaştırıyor; hatta hayat kurtarıyor. Yine GPS ile çocuğunuzun nerede olduğunu veya şirket elemanlarınızın gün boyu ne iş yaptığına, hangi yolu kullanarak işe gelip gittiklerini öğrenebilirsiniz. Hâlâ “Bu teknoloji harikası ne işe yarar, dünyadaki yerimi biri ya da ben bilsem ne fark eder mi” diyorsunuz, işte size ipuçları...
Acil Servis 112, Polis 155, İtfaiye 110
2005 yılı sonunda cep telefonlarının acil
telefon hattı 911 arandığında yerinin belirlenebilmesini zorunlu hale getiren
Amerika’da cep telefonu üreticileri de cep telefonlarına GPS alıcıları koymak zorunda kaldı. Bu sayede acil telefon hattı 911’i arayan birinin yeri anında tespit edilebiliyor. Mesela evinize bir hırsız girdi ve cep telefonunuzdan 911’i aradınız. Ancak evin adresini söyleyemeden korkudan hırsız sizi duymasın diye susmak zorunda kaldınız. Bu durumda cep telefonunuzdaki GPS sayesinde yeriniz tespit ediliyor. GPS teknolojisinin faydalı olabilmesi için özellikle haritalamayla ilgili yazılımların gelişmiş olması gerekiyor. Son yıllarda
Google+' class='textetiket' title='Google haberleri'>Google,
Yahoo,
Microsoft gibi büyük firmalar dünya haritalarını herkesin kullanımına açtı. Bu
servislerin en önemli özelliklerinden biri de
ücretsiz olmaları. Amerika’da kullanımda olan bu teknoloji, bu yıl Türkiye’de piyasaya çıkan bazı cep telefonlarında GPS alıcısı bulunmasıyla ülkemizde de uygulanabilir. Özellikle Acil Servis 112, Polis Gasp 155 ve İtfaiye 110 telefon numaralarına
cevap veren kurumlar, bu teknolojiler ile zaman yarışında birçok hayat kurtarabilir,
hırsızlık olayının önüne geçilebilir.
Çocuğum nerede kaldı?
Amerika Birleşik Devletleri,
Japonya ve
Güney Kore’de GPS teknolojisinin kullanımıyla yeni ürünler piyasaya sunuluyor. Bu yıl Amerika’nın en büyük telekom firmalarından ve GSM operatörlerinden Verizon ebeveynlerin çocuklarını takip edebilmeleri için ayda 10-15 dolar arasında bir ücret karşılığında servis sunuyor. Bu servis şöyle çalışıyor. İçinde GPS çipi olan bir cep telefonunu çocuğunuza veriyorsunuz.
Ebeveyn cep telefonu veya internete bağlı herhangi bir bilgisayardan çocuğunun nerede olduğunu her an takip edebiliyor. Eğer sürekli takip etmek istemiyorsanız belirli bir alan tanımlıyorsunuz. Mesela okulu takip alanı olarak seçiyorsunuz. Eğer çocuk bu alandan çıkarsa ebeveynin cep telefonuna uyarı mesajı gönderiliyor. Özellikle Güney Kore’de 12-15 milyon arasında cep telefonu GPS çipi taşıyor ve ‘çocuğum nerede’ servisi sunuluyor. ABD ve Avrupa’da 2010 yılına kadar 1 milyar dolar büyüklüğündeki ‘yer bazlı servis’lerin 2010 yılında 10 milyar doları bulması bekleniyor. Özellikle cep telefonlarına, yerini bulmasını sağlayan GPS
tipi çiplerin konması zorunlu hale getirilen ABD’de pazarın birkaç yıl içinde büyümesini sağlayacağı tahmin ediliyor.
GPS uygulamaları şirketler için de iş çözümleri üretiyor. Şirketler dilerse araçların veya çalışanlarının takibatını yapabilir. Zaman ve insan kaynağı en verimli şekilde kullanabilir. Eğer bir çalışanın belirli bir alan içinde çalışması gerekiyorsa o alan dışına çıkıldığında işveren uyarılabilir. Cep telefonlarına yerleştirilmiş GPS teknolojisi internetin geniş ve ücretsiz uygulamaları sayesinde birçok sektörde firmalar için kullanılabilecek. Şu an gelişmiş ülkelerde birçok sektörde kullanılan yer belirleme servisi özellikle
lojistik sektöründe kara,
deniz ve hava ulaşımında kullanılıyor.
Nasıl çalışıyor?
GPS çipi 12 milyar dolara mal olmuş bir
sistem. Dünyanın yörüngesinde ABD tarafından atılmış 24 uydu
radyo sinyali gönderir. Eğer bir alıcınız (GPS) varsa dünyanın neresinde olursanız olun yerinizi belirleyebilirsiniz. Dünyanın yörüngesinde ABD tarafından atılmış 24 uydu radyo sinyali gönderir. GPS alıcıları yerinizi hesaplamak için bazı bilgilere ihtiyaç duyar. Yer hesaplaması için uyduların uzaydaki yeri, uydudan gönderilen sinyalin GPS alıcısına varma süresi ve gönderilen sinyalin hızı bilinmesi gerekir.
Uydudan gönderilen sinyal, radyo sinyalidir ve
ışık hızında (saniyede 300 bin km) hareket eder. Uydular,
Amerikan Hava Kuvvetleri tarafından bilinen bir yüksekliğe atılır ve yerlerinde bir değişiklik olup olmadığı
kontrol edilir. Uydu sinyalinin GPS alıcısına varma süresi ise çok kritiktir. Radyo sinyali ışık hızı ile hareket ettiği için saniyelik hatalar, dünyadaki yerinizin yüzlerce metrelik hata ile gösterilmesine sebebiyet verir. GPS alıcısı zamanı hesaplamak çok hassas olan atomik saatleri kullanmak zorundadır. Bu saatlerin tanesi 50-100 bin dolar arasında değişiyor. GPS alıcısı zamanı hesaplamak için 4 uydudan aldığı bilgileri birbirleri ile karşılaştırır ve saniyesi saniyesine zamanı ölçebilir.
ZAMAN