ABD’nin Ukrayna’ya destek vermek amacıyla Karadeniz’e gönderdiği savaş gemilerinin görev süresini uzatması Moskova’yı kızdırdı. Montrö Sözleşmesi’ni hatırlatan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Karadeniz’e kıyısı olmayan ülkelere ait savaş gemilerinin Karadeniz’de bulunma sürelerine ait kriterlere uyulması gerektiğini söyledi.

Sözleşmeye göre Karadeniz’e kıyısı olmayan ülkelere ait gemiler bölgede en fazla 21 gün kalabiliyor. Bu duruma dikkat çeken Lavrov, Amerikan savaş gemilerinin iki kez takvime uymadığını iddia etti. Lavrov, “Bu konuda ABD ve boğazların sahibi ülke Türkiye’nin dikkatini çektik. Moskova, Montrö Sözleşmesi’nin tüm hükümlerine kesinlikle uyulmasından yana” ifadelerini kullandı.

Rus basınına göre, Amerikan savaş gemisi USS Truxtun, 6-7 Mart’ta Karadeniz’e girdi. Bir hafta sonra geminin kalış süresi 21 Mart’a kadar uzatıldı. ABD Donanması ise bu geminin 21 Mart’ta bölgeden ayrıldığını açıkladı. ABD önceki gün, bölgeyi iki hafta önce terk eden gemisinden sonra Karadeniz’e yeni bir destroyer göndereceğini duyurdu. Pentagon’un tavrı Kırım nedeniyle Rusya’ya sembolik bir mesaj olarak değelendiriliyor. ABD Dışişleri yapılan görevlendirmelerin bölgedeki NATO müttefiklerini korumak için düşünüldüğünü açıklamıştı.

Ağustos 2008’deki Rusya-Gürcistan savaşı sırasında da Amerikan savaş gemilerinin boğazlardan geçişi konusunda sorun yaşan­mıştı.   

Lavrov’un iddialarına Ankara’dan tepki geldi. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tanju Bilgiç yaptığı yazılı açıklamada, “Türkiye, Montrö Sözleşmesi’ni 78 yıldır titizlikle uygulamaktadır. Montrö Sözleşmesi’nin uygulanması bağlamında Rusya Dışişleri Bakanı’na atfen basına yansıyan iddialar gerçeği yansıtmamaktadır” ifadesini kullandı. Bilgiç, Ankara’daki Rusya Büyükelçiliği tarafından Dışişleri Bakanlığı’na da iletilen iddialara gerekli yanıtın verildiğini belirtti.

Bugün gazetesinin haberine göre, Lavrov’un iddiasını değerlendiren Ankara Strateji Enstitüsü Uluslararası Hukuk Uzmanı Prof. Dr. Yücel Acer “Karadeniz’de 21 gün kalma şartı bütün devletler için söz konusu olan bir yükümlülük. Bu durum Türkiye’ye yüklenebilecek bir sorumluluk değil” dedi. Türkiye’nin sadece boğazlardan geçiş için sayı ve tonaj denetimi yapabileceğini vurgulayan Acer, “Ankara sözleşme gereği sınırlamalar dahilinde geçişe izin verme durumunda. ABD bu sınırlamayı ihlal etmiyor. Bölgede fazla kalmayla ilgili ihlal var ise, bu da Türkiye’nin sorumluluğu dışında. Bu durum da ABD’yi ilgilendiriyor” dedi.