Tasarıda yapılan değişiklikle mükerrir hapis cezası kaldırıldı. Mevcut yasada çek bedeli kadar ceza öngörülürken hazırlanan tasarıda çekin kısmi karşılığı ve bankanın sorumlu olduğu miktar düşüldükten sonra, karşılıksız kalan kısım kadar ceza ödenecek. Ticaret hayatını önemli ölçüde etkileyecek tasarıyla; bankalar, önce çek hesabı açtırmak isteyenin yasaklı olup olmadığını kontrol edecek, ayrıca kişinin ekonomik ve sosyal durumunun belirlenmesinde gerekli basiret ve özeni gösterecek. Alt komisyon, çek hesabı sahibi gerçek kişinin, kendisi adına çek düzenlemek üzere bir başkasını “vekil” olarak tayin etmesini önleyen düzenleme yaptı. Buna göre, çek hesabı sahibi gerçek kişi, kendisi adına çek düzenlemek üzere bir başkasını “temsilci” veya “vekilî olarak tayin edemeyecek. Bankaların, karşılıksız çıkan her bir çek yaprağı ile ilgili olarak ödemekle yükümlü olduğu 475 liralık miktar ise 1000 liraya çıkarıldı. Buna göre, banka, hamiline, talep ettiği takdirde süresinde ibraz edilen her çek yaprağı için; karşılığının hiç bulunmaması halinde, çek bedeli 1000 lira veya üzerinde ise 1000 lira, bu tutarın altındaysa çek bedelini ödeyecek. BANKACILARA CEZA HAFİFLEDİ Alt komisyon, tasarıda bankacılar için öngörülen cezalarda da indirime gitti. Kısmen veya tamamen karşılığı bulunmayan çekle ilgili olarak talebe rağmen, “karşılıksızdır” işlemi yapmayan banka görevlisi için öngörülen 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezasının alt sınırı 1 ay olarak belirlendi. Karşılığı tahsil edilmek üzere bankaya ibraz edilen çekin karşılığının hesapta mevcut olmasına rağmen hamile ödemede bulunmayan banka görevlisi için uygulanacak 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezasının da alt sınırı 1 aya çekildi. Tasarıda, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilen kişi adına çek hesabı açan banka görevlisi için öngörülen 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası, 3 aydan 2 yıla şeklinde değiştirildi. 1500 KİŞİ CEZAEVİNDEN ÇIKACAK Kanunun yayımı tarihine kadar karşılıksız çek suçundan dolayı açılmış davalar, asliye ceza mahkemelerinde görülerek sonuçlandırılacak. Yargıtay, lehe olan hükümler yönünden incelemeyi kendisi yapacak. Değişiklikler hakkında bilgi veren Adalet Komisyonu Başkanı Hakkı Köylü, tasarıyı hem yeni ceza usulüne uyarladıklarını hem de çek suçlarında karşılaşılan sorunları çözdüklerini söyledi. Köylü, düzenlemenin yaklaşık 2 bin kişiyi etkilediğini, belki bunlardan 1000-1500'ünün cezaevinden çıkacağını ifade ederek, “Ancak doğrudan af diye bir şey yok” dedi. Köylü, odacı, kapıcı gibi kişilerin vekil tayin edilmesinden dolayı yaşanan mağduriyetlerin giderileceğini belirtti. 1 MİLYON DAVA VAR Merkez Bankası'nın verilerine göre bankalar tarafından ödenmediği bildirilen çek sayısı ise her geçen gün artıyor. Geçen yılın ilk dört ayında 501 bin 230 çek ödenmezken, bu yılın aynı döneminde rakam 710 bin 807'e çıktı. Çeke ilişkin 1 milyon dava bulunduğuna dikkat çeken reel sektör temsilcileri, bunun 150 bininin hapisle sonuçlanabileceği uyarısında bulunuyor. Komisyona görüş bildiren Yargıtay da çekin karşılıksız çıkması ile ilgili sorumluluğun suç olmaktan çıkarılarak, bu durumun 'idari para cezası' veya 'idari tedbiri gerektiren bir kabahat' ya da her iki unsuru kapsayacak şekilde düzenlenmesini istedi. BUGÜN