Ülkedeki kaos ortamı 1980 yılında darbe için uygun bir zemin hazırladı. 12 Eylül'de ordu yönetime el koydu. 650 bin kişinin gözaltına alındığı süreçte 517 kişiye idam cezası verildi. Darbenin izleri aradan geçen 29 yıla rağmen hâlâ silinemedi. Büyük mağduriyetlere yol açan darbeden sonra açılan bazı davalar yıllarca sürdü. 20'li yaşlarda duruşma salonuna girenler bugün 60'ına merdiven dayadı. Bir türlü sonuçlandırılamayan davalardan biri yasadışı Ana Devrimci Yol (Ana Dev-Yol), diğeri Devrimci Yol'du (Dev-Yol). Yargıtay 11. Ceza Dairesi, 9 Temmuz 2009'daki 3. temyizin karar duruşmasında Ana Dev-Yol örgütünün 27 yıldır devam eden davasını oybirliğiyle bozdu. Salonda bulunan sanıklar ve yakınları, mahkeme heyetini uzun süre ayakta alkışladı. Ankara 6. Ağır Ceza Mahkemesi, 2006'da 20'si müebbet ağır hapis, 2'si 16 yıl 8'er ay hapis cezasına mahkum ettiği 21 sanığı tekrar yargılayacak. Dev-Yol davası ise 12 Eylül darbesinin 29. yıldönümüne iki gün kala dün sonuçlandırıldı. Ankara 4. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki duruşmada 5 tutuksuz sanık hazır bulundu. Sanıklardan Mehmet Beyaztaş, 10 yıl boyunca tutuklu kaldığını belirterek, 'kendilerinin değil, davayı açanların Anayasa'yı ihlal ettiklerini' öne sürdü. Süleyman Eryılmaz da 'Anayasa'yı kendilerinin değil, 12 Eylül'ü yapanların değiştirdiğini' ifade etti. Muhtar Sarıkaya ise dava nedeniyle girdiği her işten çıkarıldığını anlattı: "Savcılık belgeleri nereye gitsek arkamızdan geldi. 30 yıldır ne aile, ne ev hayatı ne de bir şey kaldı. Bunun sonuçlarını daha çekecek miyiz?" Adana Sıkıyönetim Mahkemesi'nde 1981'de yargılanmaya başlanan, ancak haklarındaki kararlar Yargıtayca bozulan 11 sanıktan 8'i (Sarıkaya, Eryılmaz, Ali Elbi, Erol Özcan, Ziya Arıkan, Yaser Hamiş, Mehmet Ayyıldız ve Zakir Bayram) müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Suç tarihinde yaşı küçük olan Zeynel Ordüzün, 16 yıl 8 ay hapse mahkum edildi. Beyaztaş hakkındaki dava zamanaşımı nedeniyle düşerken, Serdar Sarıgül'ün dosyası ise tefrik edildi. CİHAN