Dosyanın yüklenme süresi internet bağlantı hızınıza göre değişebilir... 'Atatürk' adı gerekçede Temel gerekçe: Otoriter ve devletçi felsefenin izlerini taşıyan 1982 Anayasası'nın başlangıç kısmının tümüyle terk edilmesi, insan hakları, hukukun üstünlüğü, demokrasi, laiklik ve çoğulculuk gibi değerlere vurgu yapılması, Atatürk'ün çağdaş uygarlık hedefine bağlılık... Temel: Hukuk devleti Taslakta Türk devleti yerine devlet ve Türkiye Cumhuriyeti, Türk vatandaşlığı yerine vatandaşlık ifadeleri konuldu. Gerekçede laiklik ilkesine temel değer olarak yer verilmekle birlikte, cumhuriyetin en temel niteliğinin hukuk devleti olduğu vurgusu yapıldı. 'Dil' yerine 'resmi dil' Anayasa'nın 'değiştirilemez maddeleri' içindeki 3. maddede Türkiye devletinin 'Dili Türkçe'dir' ibaresi yerine 'resmi dili Türkçe'dir' ibaresi önerildi. Yeni ilke: Çeşitlilikte birlik Mevcut Anayasa'nın 3. maddesindeki 'Türkiye Cumhuriyeti ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür' ifadesi yok. Yerine 'çeşitlilikte birlik' yaklaşımı önerildi. 'Üniter devlet yapısını hedef almayan her düşünceye özgürlük' teklifi getirildi. 'Esas' artık birey Mevcut Anayasa'nın devletin temel amaç ve görevleri başlıklı 5. maddesi 'bireyi değil devleti esas alan otoriter ruhu yansıttığı' gerekçesiyle değiştirildi. Egemenliğin kullanımı Tasarıda, egemenlikle ilgili mevcut Anayasa'nın 6. maddesine açıklık getirilirken, bu hakkın 'yetkili organlar' gibi belirsiz güçlerce değil sadece yasama, yürütme ve yargı eliyle kullanılabileceği düzenlemesi getirildi. Egemenlik hakkına tek sınırlama ise milletlerarası anlaşmalar. Zorunlu din dersi yok Mevcut Anayasa'nın laiklikle ilgili en çok tartışılan maddesi olan 'din ve vicdan özgürlüğü' başlıklı 24. maddesi de alternatifli olarak köklü değişikliklere tâbi tutuldu. Din ve ahlak öğretimi zorunlu olmayacak. Devlet, çocukların eğitim alanında ebeveynin dini ve felsefi inançlarını dikkate almak zorunda. Parti kapatma zorlaştı Taslakta siyasi partilerin kapatılmalarını zorlaştıran düzenlemelere yer verildi. Parti program ve tüzüğünün bölünmez bütünlüğe ve laikliğe aykırı olması halinde, Anayasa Mahkemesi'ne doğrudan dava açmak yerine, öncelikle partilere ihtar verilmesi esası getirildi. Seçimler Milletvekili seçim dönemi beş yıldan dört yıla indirildi. Aynı hüküm sürpriz biçimde yerel seçimler için de benimsendi. * * * * * * * * * * Şu maddeler yeni taslakta hiç yok 1982 Anayasası'nda bulunan şu konulara ilişkin maddeler, taslakta yer almadı: Toprak mülkiyeti Tarım, hayvancılık ve bu üretim dallarında çalışanların korunması Konut hakkı Gençliğin korunması Sporun geliştirilmesi Yabancı ülkelerde çalışan Türk vatandaşları Sanatın ve sanatçının korunması Cumhurbaşkanı Genel Sekreterliği Devlet Denetleme Kurulu Tüzükler, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu'na ilişkin hükümler Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Bütçenin görüşülmesi Bütçelerde değişiklik yapılabilme esasları Kamu iktisadi teşebbüslerinin denetimi Planlama Orman köylüsünün korunması Kooperatifçiliğin geliştirilmesi ve esnaf ve sanatkârların korunması... * * * * * * * * * * 14. madde seçenekli Laikliğin temeli niteliğinde sayılan 14. maddede, "Devletin ülkesi ile milletiyle bütünlüğünü bozmayı ve laik cumhuriyeti ortadan kaldırmayı amaçlayan faaliyetler" ifadesi metinden çıkarıldı. Bir alternatif öneri de maddenin korunması, ama 'faaliyet' yerine 'eylem' denilmesi. İlk kez girenler Taslakta bazı temel haklar ilk defa anayasaya alınıyor. Örneğin, bilgi edinme hakkı. Çocuk hakları ve yaşama hakkı güçlendirildi. İşkence de yine ilk defa bağımsız maddeyle yasaklandı. Kişisel bilgilere saygı, 'Adil yargılama hakkı' da yine ilk olarak bağımsız biçimde metinde. Köşk için lise yeter Cumhurbaşkanı beşer yıllık iki dönem için halk tarafından seçilecek. Seçilmek için yükseköğrenim şartı kaldırıldı. Aynı alternatif öneride cumhurbaşkanı adaylarının 20 milletvekili veya 200 bin seçmen tarafından gösterilmesi benimsendi. Dokunulmazlık da getirildi. Şekil de yenilendi 1982 Anayasası'ndaki romen rakamları, harf ve rakamların neden olduğu karmaşıklığı gidermek için, kısım, bölüm ve altbölüm gibi başlıklar kullanıldı. Atıflardaki muğlaklığı kaldırmak için fıkra ve bentler numaralandırıldı, Avrupa'yla uyum sağlandı.