TRABZON (A.A) - Tuncay Bekar - Başbakan Yardımcısı Bülent Arınçın İnşallah en kısa zamanda Trabzon Ayasofya Camisini hep beraber ibadete açarız sözleriyle gündeme getirdiği Trabzondaki Ayasofya Müzesinin yüzyıllarca cami olarak kullanıldığı belirtildi.
     Trabzon Müftüsü Veysel Çakı, AA muhabirine yaptığı açıklama, Ayasofya Müzesinin camiye dönüştürülüp dönüştürülmeyeceğine devletin karar vereceğini ifade ederek, Devletimiz, ilgili kuruluşlar Ayasofyayı cami haline getirirse bundan müftülük olarak mutluluk duyarız. Kilise de olsa cami de olsa ibadethanedir burası dedi.
     Bugün yörede Müslümanların daha fazla olduğunu kaydeden Çakı, Orası cami olarak hizmet verirse üzerimize düşeni yaparız. Hazırlığımızı yapıp oranın ibadethane olarak fonksiyonunu yerine getirmesi için ne gerekiyorsa yaparız diye konuştu.
     Çakı, Ayasofyanın Trabzonun Fatih Sultan Mehmet tarafından fethinin ardından cami olarak kullanıldığını, daha sonra müzeye dönüştürüldüğünü belirterek, Olaya orada bir camiye ihtiyaç var mıdır ya da yok mudur diye bakmamak lazım. Fatih Sultan Mehmet, Trabzonu fethettiğinde orayı camiye çevirmiştir, onun hatırasının canlandırılması ve vasiyetinin yerine getirilmesi olarak bakılması gerekir dedi.
    
     -Osmanlı, fethettiği bölgenin en büyük kilisesini camiye çevirmiş-
    
     Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Temel Öztürk de Osmanlının alt yapısını İslamiyetten alan fetih politikası çerçevesinde fethedilen bölgelerin en büyük kilisesini camiye çevirdiğini söyledi.
     Bu çerçevede Trabzonun fethi sonrası Yenicuma Mahallesindeki kilisenin camiye dönüştürüldüğünü, İstanbulda da Ayasofya Kilisesinin camiye dönüştürüldüğüne işaret eden Öztürk, aynı politikanın devamı olarak küçük kiliselerin de camiye çevrildiğini belirtti.
     Öztürk, Trabzondaki Ayasofya Kilisesinin de uzun süre cami olarak kullanıldıktan sonra müzeye dönüştürüldüğünü kaydederek, Tarihte atalarımızın camiye çevirdiği, ibadethane olarak kullanılan yapıların yine asli gayelerine hizmet etmesi ve ibadethane olarak kullanılması yerinde olur dedi.
    
     -Trabzon Ayasofya Kilisesi-
    
     Trabzon Valiliği ile İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü kaynaklarından derlenen bilgilere göre, halen müze olarak kullanılan Ayasofya Mahallesindeki Trabzon Ayasofya Kilisesi, Trabzon İmparatorluğu krallarından 1. Manuel Komnenos zamanında (1238-1263) inşa edilmiş.Fatih Sultan Mehmetin 1461da Trabzonu fethinin ardından camiye çevrilen ve vakıf eseri olan Ayasofya, 1. Dünya Savaşı yıllarında sırasıyla depo, hastane ve cami olarak kullanılmış. 1958 ile 1962 yılları arasında Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Edinburg Üniversitesinin iş birliğiyle restore edilen tarihi yapı 1964ten sonra müze olarak ziyarete açılmış. Evliya Çelebinin önem verdiği yapılar arasında bulunan, 1868de harabe olan Ayasofya, aynı tarihlerde Bursalı Rıza Efendinin teşvikiyle onarılmış. Geç Bizans dönemi kiliselerinin güzel bir örneği olan yapı, yüksek bir merkezi kubbeye sahip.
     Yapıdaki taş plastiklerde, Hristiyan sanatının yanı sıra Selçuklu Dönemi İslam sanatının etkileri görülüyor. Binanın güney cephesinde Adem ile Havvanın yaratılışı kabartma olarak anlatılıyor. Güney cephedeki kemerin kilit taşı üzerinde Trabzonda 257 yıl hüküm süren Komnenosların sembolü olan tek başlı kartal motifi bulunuyor. Hazreti İsanın doğumu, vaftizi, çarmıha gerilişi ve kıyamet gününün betimlendiği yapının ana kubbesinin alt kısmında çok renkli mermerden yapılmış yer mozaiği bulunuyor. Fresklerde İncilden alınmış konular işleniyor. Kubbedeki ana tasvir ise Hazreti İsanın tanrısal yönünü aksettiren Pantacrator İsadır. Bunun altında bir kitabe kuşağı, daha altta ise melekler frizi bulunuyor. Pencere aralarında 12 havari tasvir ediliyor.
    
     Yayıncı: Hande Cankar